mặt hàng xa xỉ khác, có khả năng tăng lên cùng với sự giàu có và phát triển
của nước đó, và giảm xuống khi nước đó suy thoái. Nước càng giàu thì
càng mua được nhiều kim loại quý.
Chừng nào số lượng kim loại quý ở một nước nào đó tùy thuộc vào
yếu tố thứ hai (các mỏ khai thác được một sản lượng nhiều hay ít để cung
cấp cho thị trường thế giới) thì giá thực tế của kim loại quý, hay nói cho
đúng, số lượng nhân công và hàng hóa mà kim loại quý có thể thuê mướn
hay đổi lấy được tất yếu sẽ giảm nhiều hay ít tùy theo mức khai thác cao,
và tăng tùy theo mức khai thác thấp của các mỏ đó.
Sản lượng khoáng sản cao hay thấp của các mỏ đang được khai thác
để cung cấp cho nhu cầu tiêu dùng của thế giới, rõ ràng là không có mảy
may quan hệ tới tình trạng phát triển công nghiệp của một nước nào đó. Và
hơn nữa cũng chẳng có mối liên quan gì tới nền công nghiệp của thế giới
nói chung. Cũng như mỹ nghệ và thương mại dần dần lan rộng ra toàn thế
giới, các mỏ cũng vậy, có cơ hội được tìm thấy và khai thác tốt hơn, nếu
được tìm kiếm mở rộng ra khắp nơi hơn là chỉ bó hẹp trong những giới hạn
nhất định. Vì những mỏ cũ do khai thác đã dần dần cạn kiệt, việc tìm kiếm
những mỏ mới là một điều rất bấp bênh không chắc chắn mà tài năng và sự
khéo léo của con người không thể đảm bảo được. Mọi dấu hiệu, như người
ta thừa nhận, đều rất đáng nghi ngờ, và mỏ mới có thể khẳng định được giá
trị thực của nó, ngay cả sự tồn tại của nó nữa. Trong cuộc dò la, tìm kiếm
mỏ mới này, phải nói là không có một giới hạn nào chỉ rõ sự thành công
hay thất bại của con người. trong quá trình tìm kiếm trong một, hai thế kỷ
vừa qua, nhiều mỏ mới đã được khám phá ra với trữ lượng lớn hơn bất kỳ
mỏ cũ nào đã và đang được khai thác, và cũng có thể là những mỏ mới có
trữ lượng lớn nhất cũng có thể cho sản lượng không bằng các mỏ đã được
đưa vào khai thác ở Châu Mỹ. Bất kể sự kiện này hay sự kiện kia có thể
xảy ra thì cũng chỉ có tầm quan trọng rất nhỏ đối với sự giàu sang và phồn
vinh thực sự của thế giới, đối với giá trị thực tế của các sản phẩm lấy ra từ
đất đai và sản phẩm lao động của con người. Số lượng vàng bạc thể hiện
sản phẩm hàng năm đó, giá trị danh nghĩa của sản phẩm đó chắc chắn sẽ rất
khác nhau, nhưng giá trị thực tế của nó, tức là số lượng lao động thực tế mà
