nông thôn. Nếu một người nông dân nghèo khổ bị áp bức thậm tệ và hoàn
toàn lệ thuộc vào vị lãnh chúa hay chủ đất, tích lũy được một số vốn nhỏ
mà anh ta phải cố sức che dấu để chủ đất không biết được, vì anh ta biết rõ
số vốn đó không thuộc về anh ta, dù chính anh ta làm ra nó bằng sức lao
động của mình, cho nên anh ta nhằm có dịp tốt là chuồn thẳng ra thành thị.
Luật pháp thời bấy giờ khoan dung với cư dân thành thị và muốn làm giảm
uy quyền của các lãnh chúa đối với những người sinh sống ở nông thôn,
cho nên người nông dân chạy trốn ra thành thị này, nếu ẩn náu được một
năm khỏi sự tầm nã của vị lãnh chúa cai quản anh ta, thì anh ta được coi
như là người tự do vĩnh viễn.
Bất kể số tiền vốn nào được tích lũy do bàn tay cần cù lao động của
những người dân ở nông thôn sẽ tìm thấy nơi cất dấu an toàn ở các thành
thị là nơi cứ trú mà người có của có thể được bảo đảm an toàn.
Cư dân ở thành thị thật ra vẫn phải nhờ vào lương thực và nguyên vật
liệu cũng như các công cụ lao động do nông thôn cung cấp. Nhưng cư dân
ở các thành thị nằm gần bờ biển hoặc dọc theo bờ các con sông có nhiều
thuyền bè qua lại, thì không nhất thiết trông chờ vào sự cung cấp của vùng
nông thôn gần thành thị. Họ có khả năng to lớn hơn và có thể mua các thứ
cần thiết cho đời sống cũng như cho sản xuất của họ từ các vùng xa xôi
nhất trên thế giới bằng cách trao đổi với các sản phẩm hàng hóa do chính
tay họ làm ra hoặc làm dịch vụ vận chuyển hàng hóa giữa các nước và trao
đổi sản phẩm của nước này lấy các thứ đồ dùng cần thiết ở nước khác. Một
thành phố như thế có thể phát triển và mở mang nhanh chóng tiến lên tình
trạng giàu có và phồn vinh, trong khi đó không những các vùng nông thôn
quanh đó mà cả những nơi khác mà thành phố đó có những giao dịch buôn
bán đều sống trong cảnh nghèo đói. Mỗi một nước, nếu xét riêng lẽ, thì chỉ
có thể cung cấp được một phần nhỏ lương thực hoặc nhân công, nhưng nếu
tích gộp tất cả các nước lại thì lương thực, thực phẩm và nhân công cung
cấp cho thành thị thật là to lớn biết bao. Tuy nhiên, trong khi công việc
buôn bán chưa được mở rộng và còn hạn chế trong một phạm vi nhỏ vào
thời bấy giờ, người ta chỉ mới kể đến một vài nước giàu có và thịnh đạt. Đó
là đế chế Hy Lạp chừng nào nó còn tồn tại và Saracens (một nước nằm giữa
