sản phẩm thặng dư với giá hời hơn và mua được những đồ dùng tiện nghi
mà họ cần với giá rẻ hơn. Nông dân do đó được khuyến khích cải tạo đất
đai và trồng trọt kỹ càng hơn để có được nhiều sản phẩm thặng dư hơn nữa.
Vậy đất đai màu mỡ đã sinh ra ngành sản xuất chế tạo các hàng tiêu
dùng, và sự tiến bộ của ngành sản xuất chế tạo lại giúp cho đất đai ngày
càng được chăm bón tốt hơn. Các nhà sản xuất hàng hóa thoạt đầu chỉ
nhằm cung cấp cho nhu cầu tiêu dùng ở vùng xung quanh và sau đó, khi
hàng hóa làm ra ngày càng đẹp và tốt hơn, đem bán ở các chợ xa hơn. Mặc
dù sản phẩm thô và hàng hóa thô rất khó bán với giá cao để đủ trả cho chi
phí chuyên chở, nhưng khi hàng hóa làm ra vừa đẹp vừa bền và bán với giá
phải chăng được người tiêu dùng ưa thích, thì dễ dàng có thể trả đủ số chi
phí chuyên chở khi đem bán ở những vùng xa xôi. Hàng hóa tuy dung tích
nhỏ nhưng lại chứa đựng giá trị của một số lượng lớn sản phẩm thô. Ví dụ,
một tấm vải mịn đẹp, cân nặng chỉ có 8 pound (mỗi pound khoảng 450
gam) lại chứa đựng một giá trị không những ngang với 80 pound lông cừu
mà đôi khi còn có giá trị ngang với hàng nghìn lần trọng lượng ngũ cốc đủ
nuôi sống nhiều người lao động và cả chủ của họ nữa. Ngũ cốc rất khó
chuyên chở ra nước ngoài do cồng kềnh, nhưng khi được chế biến thành
hàng hóa thì dễ vận chuyển hơn, dù cho tới những nơi xa xôi nhất thế giới.
Theo cách này đã nẩy sinh ra các xưởng chế tạo hàng công nghiệp ở Leeds,
Halifax, Sheffield, Birmingham và Wolverhampton. Các xưởng chế tạo
công nghiệp đó là kết quả của sản xuất nông nghiệp. Trong lịch sử hiện đại
của Châu Âu, việc mở rộng và đổi mới sản xuất công nghiệp thường diễn ra
sau khi xuất hiện các xưởng là thành quả của ngành ngoại thương. Nước
Anh nổi tiếng về việc sản xuất các mặt hàng vải vóc đẹp và mịn dệt bằng
lông cừu Tây Ban Nha từ hơn một thế kỷ nay, trước khi những mặt hàng
này được bán ra nước ngoài. Các vải vóc này đều rất phù hợp với việc xuất
khẩu ra nước ngoài. Việc mở rộng và đổi mới các ngành sản xuất này chỉ
có thể thực hiện được do kết quả của việc cải tạo và nâng cao năng suất
nông nghiệp, do tác động của ngành ngoại thương và của ngành chế tạo mà
ngành ngoại thương đã trực tiếp dựng lên. Tôi sẽ tiếp tục giải thích rõ thêm
dưới đây.
