một đại điền chủ, nếu như ở đó cư dân đã được vũ trang và đoàn kết một
lòng chống lại, thì nhà vua cũng phải tiêu hao không ít nhân lực và chi phí
như thể tiến hành một cuộc chinh phạt lớn để dập tắt một cuộc nội chiến
vậy. Vì thế nhà vua phải từ bỏ việc cai trị về mặt pháp luật trong phần lớn
đất nước và trao nó cho những ai có đủ khả năng và uy lực để làm việc đó,
ngay cả việc điều khiển các đội dân quân, vua cũng trao quyền cho những
ai mà dân quân chịu tuân theo mệnh lệnh của họ.
Thật sai lầm khi tưởng rằng phạm vi quyền hạn về mặt lãnh thổ xuất
phát từ luật pháp phong kiến. Không những những quyền lực pháp lý cao
nhất cả về dân sự và hình sự, mà cả quyền tuyển mộ quân lính, đúc tiền và
đưa ra các luật lệ riêng của từng địa phương để cai trị dân chúng ở nơi đó,
là những quyền riêng biệt ở từng thái ấp mà các đại điền chủ đã nắm giữ từ
nhiều thế kỷ trước khi cái tên luật phong kiến được biết đến ở Châu Âu.
Các lãnh chúa Saxon ở nước Anh đã có uy lực và quyền xét xử rất lớn
trước thời Chinh phục (Conquest) chẳng khác gì các lãnh chúa Norman sau
thời kỳ đó. Nhưng luật phong kiến không được coi là đã trở thành luật tục
lệ và án lệ (common law) của nước Anh cho đến cả sau thời Chinh phục.
Điều thực tế, và chẳng còn chút nghi ngờ gì nữa, là quyền lực và pháp
quyền rộng lớn nhất đã thuộc về các đại lãnh chúa ở Pháp trong các thái ấp
của họ từ lâu, trước khi luật phong kiến được áp dụng ở nước này. Quyền
lực và pháp quyền đó tất nhiên đã xuất phát từ tình trạng chiếm hữu bất
động sản (thái ấp) và những phong tục thời bấy giờ. Không cần phải quay
trở lại nguồn gốc xa xôi của các chế độ quân chủ của Pháp hay của Anh,
chúng ta có thể thấy, vào thời kỳ rất lâu sau đó, nhiều bằng chứng là những
kết quả như vậy luôn luôn xuất phát từ những nguyên nhân như vậy. Chưa
được 30 năm qua kể từ khi ông Cameron ở Lochabar thuộc xứ Scotland,
chẳng có một giấy ủy quyền theo pháp luật nào, mà cũng chẳng phải là một
nhà quý tộc hay một người đứng đầu các chủ sở hữu ruộng đất, chỉ là một
kẻ hầu cận của Công tước xứ Argyle, và hơn nữa, cũng chưa phải là một
thẩm phán hòa giải đã thực thi quyền tài phán tối cao về hình sự đối với
dân chúng nằm trong phạm vi cai trị của ông ta. Người ta ca ngợi ông đã
thực thi nhiệm vụ này một cách công bằng, vô tư, chính trực, dù chẳng có
