bởi sự vận động và hướng kinh doanh của các hàng hóa lưu thông trong các
quận huyện ở mỗi nước, nhưng tiền của giới đại thương mại lại bị chi phối
bởi sự vận động và hướng kinh doanh của các hàng hóa lưu thông giữa các
nước. Cả hai thứ tiền ở trong một nước và giữa nhiều nước đều nhằm làm
dễ dàng mọi sự buôn bán trao đổi; loại này dùng giữa các cá nhân với nhau
trong cùng một nước, và loại kia dùng giữa các nước với nhau. Một phần
của tiền này thuộc giới đại thương mại có thể đã được sử dụng, và chắc là
như vậy, để tiến hành cuộc chiến tranh gần đây. Vào thời kỳ chiến tranh
bùng nổ, tất nhiên là đã phải có một sự vận động và hướng kinh doanh tác
động tới cuộc chiến, khác hẳn với những gì thường thấy trong thời kỳ hòa
bình.
Mọi công việc buôn bán kinh doanh tất phải xoay quanh vùng trung
tâm chiến sự, và tiền được sử dụng để mua các thứ cần thiết phục vụ cho
chiến tranh, kể cả ở các nước láng giềng sát với vùng có chiến sự, tiền được
dùng để trả lương và để mua các loại lương thực – thực phẩm phục vụ cho
các binh đoàn tham chiến. Nhưng bất kể phần tiền như thế nào của giới đại
thương mại mà Anh có thể đã sử dụng hàng năm theo cách này, nó chắc là
hàng năm đã kiếm được nhờ bán hàng hóa của Anh hay nhờ một thứ gì
khác được mua qua việc trao đổi với với hàng hóa của Anh. Điều này đưa
chúng ta trở lại vấn đề hàng hóa, vấn đề sản phẩm hàng năm của ruộng đất
và sức lao động của đất nước, coi đó là những nguồn lực chủ yếu cho phép
chúng ta tiến hành cuộc chiến tranh. Thật ra là một điều tự nhiên khi giả
định rằng một khoản chi phí hàng năm lớn như thế lại bị mất đi từ sản
phẩm thu hoạch hàng năm. Ví dụ, chi phí năm 1761 lên tới 19 triệu bảng,
không có sự tích lũy nào có thể hỗ trợ cho một sự chi tiêu lớn như vậy.
Ngay cả số vàng và bạc có được hàng năm cũng không thể đáp ứng được
sự chi tiêu đó. Toàn bộ số lượng vàng, bạc nhập hàng năm vào Tây Ban
Nha và Bồ Đào Nha, theo như những bản tường trình chi tiết nhất thường
cũng không vượt quá 6 triệu sterling (đồng bảng Anh) và chỉ đủ để chi
trong 4 tháng cho cuộc chiến tranh vừa qua mà thôi.
Những loại hàng hóa thích hợp nhất để vận chuyển đến các nước xa
xôi để bán đi lấy tiền trả lương và mua lương thực – thực phẩm cho quân
