đội chiến đấu ở nơi nào đó, hoặc một phần số tiền của giới đại thương mại
cũng dùng để mua các thứ cần dùng như nói ở trên, thường là các đồ vật và
hàng chế tạo đẹp và bền với những mẫu mã được nhiều người ưa thích; các
loại hàng hóa đó thường nhỏ về mặt dung tích nhưng có giá trị cao, cho nên
đưa chúng đến bán ở các nơi xa cũng ít tốn kém về chi phí vận chuyển.
Một nước với nền công nghiệp phát triển có khả năng sản xuất ra một
số lượng lớn hàng công nghiệp như vậy để đưa bán ở nước ngoài, có thể
tiến hành một cuộc chiến tranh rất tốn kém trong nhiều năm liền mà chẳng
cần phải xuất khẩu một số lượng đáng kể vàng bạc hoặc cũng chẳng có một
lượng vàng bạc như vậy để xuất khẩu. Một phần khá lớn các hàng công
nghiệp thặng dư tất nhiên, trong trường hợp này, phải đưa ra xuất khẩu, tuy
nó chẳng mang lại lợi nhuận gì cho đất nước cả, mặc dù những người buôn
bán thì vẫn được lời qua việc đó. Chính phủ mua của các nhà buôn các hối
phiếu ký phát ở nước ngoài để trả lương và mua lương thực – thực phẩm
cho quân đội.
Một phần nào đó của số hàng công nghiệp thặng dư tuy vậy vẫn tiếp
tục mang lại lợi nhuận. Các nhà công nghiệp có hai yêu cầu trong thời kỳ
chiến tranh, trước hết họ phải sản xuất rất nhiều hàng hóa để xuất ra nước
ngoài trả tiền cho các hối phiếu ký phát ở các nước ngoài dùng để trả lương
và mua lương thực – thực phẩm cho quân đội, và thứ hai là có đủ tiền lời để
mua các mặt hàng cần thiết cho nhu cầu tiêu dùng trong nước. Thường
thường là trong khi cuộc chiến tranh trở nên ác liệt nhất thì các ngành công
nghiệp thường phát triển rất mạnh, nhưng ngược lại, chúng có thể suy giảm
khi hòa bình lập lại. Như vậy, sản xuất công nghiệp có thể phát đạt trong
bối cảnh đất nước bị suy sụp và bắt đầu sa sút khi đất nước trở lại thời kỳ
hưng thịnh. Tình trạng khác nhau của nhiều ngành sản xuất chế tạo ở Anh
trong cuộc chiến tranh vừa qua, và một thời gian nào đó sau hòa bình có thể
chứng minh cho những gì vừa nói ở trên.
Không có một cuộc chiến tranh tốn kém và kéo dài nào lại có thể tiến
hành bằng cách xuất khẩu các sản phẩm thô của nông nghiệp. Làm như thế
thì rất tốn kém về mặt chuyên chở. Rất ít nước lại có thể sản xuất được quá
nhiều sản phẩm nông nghiệp thừa dùng cho nhu cầu sinh hoạt của dân
