hầm chứa rượu giầu hơn người chỉ có 100.000 bảng thuốc lá trong kho
chứa hàng, người lái buôn này tất nhiên cũng giầu hơn người nào đó chí có
100.000 bảng vàng trong két sắt. Người lái buôn có thể huy động số vốn
trong tay vào một số ngành công nghiệp, thuê mướn, trả công cho một số
người lao động đông hơn so với hai người kia. Tổng số vốn trong nước
bằng các số vốn của các công dân cộng lại, và số lượng các ngành công
nghiệp có thể đưa vào sản xuất hàng năm là do các số vốn đó có thể được
dùng cho các ngành nghề đó. Vì vậy, cả số vốn của đất nước và số ngành
công nghiệp được đưa vào hoạt động hàng năm thường tăng lên nhờ sự trao
đổi buôn bán này. Thực vậy, sẽ là lợi hơn đối với Anh nếu nước này có thể
mua rượu vang Pháp bằng các đồ ngũ kim và vải vóc hơn là mua bằng
thuốc lá Virginia hoặc vàng, bạc của Brazil và Peru. Việc buôn bán trực tiếp
hàng tiêu dùng với nước ngoài luôn luôn có lợi hơn là buôn bán vòng vo.
Nhưng việc buôn bán vòng vo với nước ngoài phục vụ cho việc tiêu dùng
trong nước tiến hành bằng vàng và bạc thì hình như không ít lợi hơn so với
việc buôn bán cũng vòng vo khác. Một nước không có mỏ kim loại quý
không có thể coi là kiệt quệ về vàng và bạc do việc xuất khẩu các kim loại
đó hàng năm, cũng như nước không trồng thuốc lá không bao giờ thiếu
thuốc lá, cũng như nước có tiền mua vàng bạc không bao giờ thiếu thứ kim
loại đó.
Người ta nói sẽ là một việc buôn bán thua lỗ khi người thợ lại mở cửa
hàng bán bia, và một nước sản xuất công nghiệp tiến hành buôn bán với
một nước sản xuất rượu vang cũng có thể coi tương tự như trường hợp trên.
Tôi xin trả lời rằng mở cửa hàng bán bia không nhất thiết là một nghề thua
lỗ. Về bản chất, nó cũng mang lại lợi ích chẳng khác gì các nghề khác mặc
dù có phần nào dễ bị lạm dụng nhiều hơn. Việc làm của người nấu rượu bia
và của cả người bán lẻ các thứ rượu lên men là sự phân công lao động cần
thiết như nhiều công việc làm khác. Người thợ sẽ có lợi hơn nếu mua của
người nấu rượu bia số lượng rượu mà anh ta cần dùng hơn là tự mình nấu
lấy để uống, nhưng nếu anh ta lại là một người thợ nghèo thì tốt hơn hết là
anh ta nên đến người bán lẻ rượu mua ít một vừa đủ dùng hơn là mua ngay
một lần một số lượng lớn rượu của người nấu rượu bia. Anh ta chắc là mua
