CỦA CẢI CỦA CÁC DÂN TỘC - Trang 579

chịu sự rủi ro không những mất một phần ngũ cốc do bị hư hao tự nhiên mà
còn bị buộc phải bán số ngũ cốc còn lại với giá rẻ hơn so với mức mà ông
ta đáng lẽ đã bán được vài tháng trước đó. Nếu do tăng giá không đủ cao,
nhà buôn sẽ làm giảm mức tiêu thụ quá ít, và như thế, sẽ làm cho mức cung
của thời vụ không đáp ứng mức cầu của thời vụ, ông ta không những bị mất
đi một phần lợi nhuận mà đáng lẽ ra có thể thu được, mà còn làm cho dân
chúng phải chịu, trước khi mùa vụ chấm dứt, những cảnh điêu đứng của
nạn đói chứ không chỉ những gian khổ do sự đắt đỏ gây ra. Dân chúng cần
phải chú trọng làm thế nào để mức tiêu thụ ngũ cốc của họ hàng ngày, hàng
tuần và hàng tháng phải phù hợp càng nhiều càng tốt với mức cung của thời
vụ. Và do đó, lợi ích của nhà buôn ngũ cốc trong nước cũng chẳng khác gì
lợi ích của dân chúng. Bằng cách cung cấp cho dân chúng gần đúng như
mức yêu cầu tiêu dùng của họ, nhà buôn có thể bán được ngũ cốc với giá
cao nhất và thu được lợi nhuận nhiều nhất. Với sự hiểu biết và nắm vững
tình hình mùa màng, cũng như mức bán ra hàng ngày, hàng tuần và hàng
tháng, nhà buôn có thể phán đoán một cách chính xác nên cần có sự cung
ứng ở một mức độ nào đó là vừa đủ. Tuy không quan tâm đến lợi ích của
chúng, nhà buôn này có chiều hướng, do chính lợi ích bản thân thúc đẩy,
đối xử tốt đối với họ trong những năm khan hiếm thóc lúa chẳng khác gì
người thuyền trưởng khôn ngoan đôi khi buộc phải đối xử thích hợp với
thủy thủ của mình. Khi một người thuyền trưởng thấy số lương thực dự trữ
trên tàu có thể sắp cạn, ông ta tất phải yêu cầu thủy thủ giảm bớt suất ăn.
Mặc dù do quá ư thận trọng, ông ta đã yêu cầu giảm suất ăn mà thực ra
cũng chưa thực sự cần thiết phải làm như vậy, tuy thế những sự bất tiện mà
thủy thủ phải chịu đựng cũng chẳng là bao so với sự nguy hiểm mà họ có
thể sẽ gặp phải nếu thiếu sự lo xa tính trước của người thuyền trưởng. Bằng
cách tằn tiện quá mức cần thiết, nhà buôn ngũ cốc trong nội địa đôi khi phải
nâng giá bán ngũ cốc cao hơn mức yêu cầu của sự khan hiếm của thời vụ,
nhưng mọi sự phiền phức mà dân chúng có thể phải chịu do cách ứng xử
này gây nên, cũng không đáng kể so với nguy cơ bị nạn đói đe dọa vào cuối
thời vụ. Nhà buôn ngũ cốc có thể phải chịu đựng nhiều hơn do sự tằn tiện
quá đáng gây nên, vì ông ta không những phải hứng chịu sự tức giận của