Chương III
MỨC ĐỘ PHÂN CÔNG LAO
ĐỘNG BỊ HẠN CHẾ BỞI QUY MÔ
CỦA THỊ TRƯỜNG
V
ì khả năng trao đổi hàng hóa đã hình thành nên sự phân công lao động,
cho nên mức độ phân công này luôn luôn bị hạn chế bởi mức độ trao đổi,
hay, nói cách khác, bởi qui mô của thị trường. Khi thị trường rất nhỏ,
không có một người nào muốn hoàn toàn chuyên tâm vào một công việc vì
không có khả năng trao đổi sản phẩm dư thừa do sức lao động của chính
mình làm ra vượt quá mức tiêu thụ cá nhân, để lấy những sản phẩm của
những người khác làm ra, khi người đó cần.
Có một vài loại công việc, dù cho nó tầm thường nhất đi nữa, không
thể tiến hành ở nơi nào khác ngoài thành thị. Chẳng hạn người phu khuân
vác chỉ có thể tìm được công việc làm để kiếm sống ở thành phố mà thôi.
Một làng là một phạm vi quá hẹp đối với anh ta, ngay cả một thị trấn bình
thường cũng chưa đủ rộng để đảm bảo cho anh ta có việc làm thường
xuyên. Trong những gia đình làng mạc nhỏ rải rác trên vùng cao hiu quạnh
xứ Scotland, người nông dân phải làm đủ mọi việc: mổ giết súc vật, làm
bánh mì và nấu rượu bia cho toàn gia đình anh ta. Trong hoàn cảnh như
vậy, thật khó mà tìm thấy một người thợ rèn, thợ mộc hoặc thợ nề thứ hai
trong vòng 20 dặm gần nơi anh ta ở. Vậy những gia đình sinh sống ở những
nơi hẻo lánh cách xa nhau từ 8 đến 10 dặm, cần phải tự làm lấy nhiều việc
dù to hay nhỏ mà ở những nơi đông đúc người ta có thể nhờ cậy vào thợ
chuyên nghiệp. Người thợ ở nông thôn gần như buộc phải làm đủ mọi việc
có liên quan đến cùng một loại nguyên liệu. Người thợ mộc không phải làm
nghề mộc thuần túy như tên gọi của nó, người đó còn đóng đồ gỗ dùng
