Sự khác biệt là rất lớn giữa tình trạng bị loại trừ ra khỏi một thị trường
nào đó trong khi các thị trường khác đều mở rộng cửa, và tình trạng bị hạn
chế ở một thị trường nào đó khi mọi thị trường khác đều khép kín. Các sản
phẩm dư thừa của các thuộc địa chính là nguồn gốc mang lại sự hưởng thụ
vật chất ngày càng nhiều cũng như thúc đẩy sự phát triển công nghiệp ngày
càng mạnh mẽ mà Châu Âu gặt hái được nhờ việc tìm ra Châu Mỹ và biến
nó thành thuộc địa. Chính chủ trương nắm độc quyền buôn bán của nước
mẹ đối với thuộc địa của mình có chiều hướng làm cho nguồn đó kém dồi
dào hơn so với trường hợp không có độc quyền như vậy.
Những mối lợi đặc biệt mà mỗi nước đi chinh phục dành được từ các
thuộc địa của mình thuộc hai loại khác nhau: thứ nhất, các mối lợi chung
mà một đế chế thu được từ các lãnh thổ dưới quyền thống trị của đế chế đó,
và, thứ hai, những mối lợi riêng thu được từ những lãnh thổ có một tính
chất rất riêng biệt như các thuộc địa của Châu Âu tại Châu Mỹ.
Những mối lợi chung mà một đế chế thu được từ các lãnh thổ dưới
quyền thống trị của nó, bao gồm trước hết là các lực lượng quân sự mà các
lãnh thổ đó phải cung cấp cho công cuộc phòng thủ chung của đế chế đó và
sau đó là các khoản tiền đóng góp cho chính phủ của nước mẹ.
Các thuộc địa La Mã thỉnh thoảng cung cấp cả hai loại nói trên. Các
thuộc địa Hy Lạp đôi khi cung cấp các lực lượng quân sự, nhưng ít khi
đóng góp tiền cho chính phủ trung ương. Các thuộc địa này ít khi tự nhận là
dưới quyền thống trị của thành phố mẹ. Họ chỉ tự coi là đồng minh khi có
chiến tranh, nhưng rất ít khi chịu nhận là thần dân trong thời bình.
Các thuộc địa Châu Âu tại Châu Mỹ có lẽ chưa bao giờ cung cấp các
đội quân cho nước mẹ trong công cuộc phòng vệ cả, vì chính các thuộc địa
đó cũng chưa có đầy đủ quân lực để tự phòng vệ. Hơn nữa, khi có chiến
tranh, nước mẹ không những phải tự trang bị các lực lượng quân sự cần
thiết để chiến thắng kẻ thù mà còn phải dành một phần quân lực đó vào
việc phòng thủ thuộc địa. Về mặt này, các thuộc địa của Châu Âu tại Châu
Mỹ đều trở thành một nguyên nhân gây nên sự suy yếu hơn là sự tăng
cường sức mạnh cho chính quốc.