đó mà chúng ta đem trao đổi để lấy một thứ khác có giá trị của một lượng
lao động khác tương đương. Lao động là cái giá đầu tiên, là tiền mua ban
đầu để trả cho mọi đồ vật. Không phải là bằng vàng hay bằng bạc mà bằng
lao động mà mọi của cải trên thế giới lúc ban đầu đã được mua. Giá trị của
cải đó đối với người chủ sở hữu của nó và người muốn đổi nó để lấy những
thứ khác là đúng bằng lượng lao động mà những người này có thể mua
hoặc yêu cầu được nhượng lại.
Ông Hobbes nói của cải là quyền lực. Những người kiếm được hoặc
được thừa kế một tài sản lớn không nhất thiết phải giành được quyền lực
chính trị, hoặc quyền lực dân sự hoặc là quyền lực quân sự. Của cải có thể
giúp họ giành được cả hai quyền lực đó, nhưng chỉ có của cải thôi thì nó
không nhất thiết phải đem lại cho người đó quyền lực. Quyền lực mà của
cải có thể mang lại ngay cho người đó, là quyền mua và phần nào chi phối
sức lao động và sản phẩm lao động được bày bán trên thị trường. Của cải
của người đó nhiều hơn hay ít hơn là hoàn toàn tương ứng với mức độ
quyền lực này, hoặc tương ứng với lượng lao động hoặc với sản phẩm lao
động của những người khác mà người đó có thể mua hoặc chi phối bằng tài
sản của mình.
Mặc dù lao động là thước đo thực tế đối với giá trị trao đổi của mọi
thứ hàng hóa, nhưng giá trị của mọi hàng hóa thường lại không được đánh
giá bằng lao động. Nhiều khi rất khó mà xác định được tỷ lệ giữa hai lượng
lao động. Thời gian lao động để làm ra hai loại công việc khác nhau sẽ
không thể một mình nó quyết định được mối quan hệ về tỷ lệ này. Người ta
còn phải tính đến mức độ khó nhọc và tài khéo léo của người làm ra sản
phẩm. Sức lao động bỏ ra trong một giờ lao động khó nhọc, có thể nhiều
hơn sức lao động trong hai giờ làm việc nhẹ nhàng, hoặc làm một giờ trong
một nghề mà phải mất mười năm học tập thì phải tốn sức hơn làm một
tháng trong một nghề bình thường. Nhưng không dễ tìm ra một thước đo
chính xác để đánh giá được sức khó nhọc và tài khéo léo. Thật vậy, khi trao
đổi các sản phẩm khác nhau của các loại lao động khác nhau, thường
thường mọi người phải có sự chiếu cố đến cả hai mặt này. Tuy nhiên, giá trị
ở đây được điều chỉnh không phải bằng bất kỳ đơn vị đo lường chính xác
