dùng trong xưởng công nghiệp kia trị giá 7000 bảng. Trong trường hợp này,
số vốn sử dụng hàng năm cho một xưởng công nghiệp chỉ lên tới 1000
bảng, trong khi số vốn dùng cho xưởng công nghiệp kia lại lên tới 7300
bảng.
Với tỷ suất lợi nhuận 10%, người kinh doanh một xưởng công nghiệp
sẽ chỉ mong thu được một khoản tiền lời hàng năm chỉ vào khoảng 100
bảng, trong khi người chủ xưởng công nghiệp kia có thể thu được khoảng
730 bảng. Nhưng mặc dù số lợi nhuận của họ rất khác nhau, sức lao động
của họ dùng cho việc giám sát và điều hành có thể cũng chẳng khác gì nhau
hoặc rất giống nhau nữa. Trong nhiều xưởng lớn hoặc nhà máy, toàn bộ
công việc này thường được giao cho một người đốc công chính. Người này
nhận được một số tiền lương tương ứng với giá trị công việc giám sát và
điều hành được giao cho mình. Người đốc công chính này làm công việc
trên không phải chỉ do tài năng, mà còn do sự tính nhiệm của chủ đối với
anh ta, nhưng tiền lương anh ta được hưởng cũng không theo tỷ lệ thuận
với số lượng tiền vốn của chủ mà anh ta phải chịu trách nhiệm quản lý.
Người chủ xưởng hay nhà máy, mặc dù được miễn trừ mọi công việc vẫn
mong muốn là lợi nhuận mang lại cho ông ta phải đều đều có một tỷ lệ
tương xứng với số tiền vốn bỏ ra. Vì vậy, trong giá hàng hóa, tiền lợi nhuận
do vốn là một bộ phận cấu thành hoàn toàn khác với tiền lương lao động và
bị chi phối bởi các nguyên tắc khác hẳn. Trong tình hình này, toàn bộ sản
phẩm lao động không phải luôn luôn thuộc về người lao động mà lượng lao
động làm ra một mặt hàng nào đó là yếu tố duy nhất có thể điều tiết lượng
lao động khác mà mặt hàng đó có thể mua hoặc đổi lấy được. Thật rõ ràng
là một lượng lao động phụ thêm phải được dùng để trả cho lợi nhuận của số
vốn mà đã ứng trước để trả lương và mua vật liệu lao động sản xuất.
Khi mà đất đai trở thành tài sản thuộc quyền sở hữu tư nhân, địa chủ,
cũng như những người khác, đều muốn gặt hái những gì mà họ chưa từng
gieo trồng và còn đòi địa tô ở những khu đất cây cối mọc trong trạng thái tự
nhiên. Cây cối trong rừng, cây cỏ ngoài đồng ruộng và các quả mọc tự
nhiên trên mặt đất chỉ cần người lao động bỏ công sức thu hái về khi đất
đai còn là của chung nhưng khi quyền sở hữu tư nhân đã hình thành, người
