Chừng nào số vốn đã được tích lũy trong tay một số người nào đó, tất
nhiên họ sẽ sử dụng vốn đó để thuê những người cần cù lao động làm cho
họ bằng cách cung cấp cho những người lao động đó vật liệu và những thứ
cần thiết cho họ sinh sống và như thể việc kinh doanh đó sẽ mang lại cho
họ lợi nhuận do bán sản phẩm lao động của những người làm thuê, hoặc do
sức lao động đó làm tăng thêm giá trị của vật liệu. Khi mang trao đổi hàng
hóa đã làm ra để lấy tiền, hoặc lấy sức lao động, hoặc lấy những hàng hóa
khác với số lượng nhiều hơn là đủ để trả giá vật liệu và tiền lương cho
người lao động thì người có vốn đã bỏ ra tất nhiên thu được một số lợi
nhuận nhất định, vì người đó đã dám chịu mọi sự rủi ro khi đem về số vốn
có trong tay sử dụng vào công việc kinh doanh. Giá trị mà người lao động
làm tăng thêm cho vật liệu chia ra thành hai phần, một phần dùng để trả
lương cho họ và phần kia là lợi nhuận của người tiến hành kinh doanh đã
ứng trước số vốn để mua vật liệu và trả lương. Nhà kinh doanh chắc sẽ
chẳng có lợi ích gì khi sử dụng những người làm thuê, nếu như ông ta
không thu được từ sức lao động đó một cái gì nhiều hơn số vốn bỏ ra, và
nhà kinh doanh cũng không có lợi ích gì khi bỏ ra một số vốn lớn chứ
không phải nhỏ nếu như ông ta không thu được số lợi nhuận tỷ lệ với mức
độ vốn bỏ ra.
Lợi nhuận của vốn có thể được coi như một thứ tên gọi khác của tiền
lương trả cho một loại lao động đặc biệt – lao động giám sát và điều hành.
Tuy thế, lợi nhuận thì khác hẳn, nó bị chi phối và điều chỉnh bởi những
nguyên tắc hoàn toàn khác và không tỷ lệ với lượng khó nhọc hoặc tài khôn
khéo của loại lao động giám sát và điều hành mà được điều chỉnh và chi
phối bởi giá trị của số vốn được sử dụng và sẽ lớn hơn hoặc nhỏ hơn theo
tỷ lệ với mức độ số vốn này. Chúng ta giả định chẳng hạn là ở một địa điểm
nào đó mà ở đó lợi nhuận thông thường hàng năm của số tiến vốn dùng vào
việc chế tạo sản phẩm là 10%, có hai xưởng công nghiệp chế tạo khác
nhau, mỗi xưởng có 20 công nhân được sử dụng với mức lương 15 bảng
một năm một người, hoặc với chi phí 300 bảng mỗi năm cho mỗi xưởng
chế tạo. Chúng ta cũng giả định là vật liệu thô dùng để chế tạo ra sản phẩm
trong một xưởng công nghiệp chỉ trị giá 700 bảng, trong khi vật liệu tốt hơn
