phân tích thì chẳng có.
Họ trao đổi, lý giải những sự kiện phức tạp trên thế giới, trong phe ta,
rồi nói chuyện tình hình đánh nhau trong miền Nam bằng một giọng rất hào
hứng và tin tưởng.
Hai người thức đến gà gáy lần thứ nhất, ông Vàng rót thêm dầu và thổ
lộ tâm sự mình:
- Phen này tôi quyết định xin trở lại bộ đội, đồng chí Quang ạ. Đồng
chí đừng tưởng tôi yếu. Tôi còn theo trâu hết buổi được thì còn đủ sức theo
bộ đội chiến đấu được năm năm nữa.
Quang khuyên ông Vàng nên ở lại làng. Quang nói:
- Giữa lúc này, Đảng lại càng cần những cán bộ như đồng chí ở xã.
Việc cầm súng đánh Mỹ lần này, chúng tôi xin lo... Phải nói thật rằng hôm
tôi nghe anh Lâm nói đồng chí vẫn còn ở đây, nghĩ lại được gặp đồng chí,
tôi mừng và cảm động lắm.
Gần sáng hai người mới đi nghỉ. Quang đặt mình xuống bên cạnh ông
Vàng, trên chiếc giường tre đơn sơ. Đêm hôm ấy, ông Vàng cứ nằm trằn
trọc, thao thức. Trong lòng ông có cái gì náo nức, muốn trỗi dậy. Lâu nay,
ông vẫn nghĩ mình chữ nghĩa ít, tác phong chậm chạp, khả năng kém,
không thể nào theo kịp mọi người. Lâu nay ông vẫn tự xếp mình vào loại
cán bộ già cỗi, tuy có tinh thần nhưng cũng không thể theo kịp bước tiến
mới của cách mạng được nữa.
Sáng hôm sau, trước khi ra về, Quang đề nghị ông Vàng dẫn đi xem
cái xác tàu chiến mà đơn vị mình đã đánh đắm trên cửa sông Kiều năm
1950. Quang rất lấy làm thú vị khi nghe ông Vàng kể đồng bào đã quen gọi
cánh bãi là bãi tàu đắm. Hai người lên đê, Quang đưa mắt ngắm dải cát lẫn
váng bùn ăn lan ra ngoài mép nước, rau diếp dại, cỏ lông gà mọc trùm lên
