trung lưu và thượng lưu xã hội xô viết. Những nhóm xã hội mới cứ tự động
phụ thuộc vào nhau trong lĩnh vực các quan hệ cá nhân. Các thói hư tật xấu
do quyền lực và đồng tiền đẻ ra trong các quan hệ tình dục nở rộ trong các
đẳng cấp quan liêu xô viết, như có mục đích muốn đuổi kịp giai cấp tư sản
phương Tây về mặt này.
Mâu thuẫn hoàn toàn với lời khẳng định của báo Sự Thật mà ch́úng
tôi vừa nêu, “hôn nhân vị lợi” đã sống lại; báo chí xô viết thừa nhận điều
đó, hoặc do bức thiết, hoặc do quá thành thật. Nghề nghiệp, lương bổng,
chức vụ, số quân hàm trên cánh tay áo có ý nghĩa ngày càng tăng, các vấn
đề giày dép, áo lông, nhà ở, nhà tắm và - mơ ước tuyệt vời - ôtô, cũng dính
vào đó. Riêng cuộc đấu tranh để có một căn phòng ở hàng năm đã gây
không thiếu gì những cảnh hợp và ly của các cặp vợ chồng ở Mátxcơva.
Vấn đề cha mẹ cũng có một tầm quan trọng đặc biệt. Có bố vợ là sĩ quan
hay đảng viên có thế lực, mẹ vợ là chị hoặc em một ông mặt to tai lớn thì
rất tốt. Ai thấy lạ điều này? Có thể nào khác được không?
Sự ly hôn và tan vỡ gia đình xô viết trong đó người chồng là đảng
viên, đoàn viên tích cực công đoàn, sĩ quan hoặc cán bộ hành chánh đã thay
đổi và có những khẩu vị mới trong khi người phụ nữ bị gia đình áp bức vẫn
nằm ở vị trí cũ, làm thành một chương rất bi thảm trong cuốn sách của xã
hội xô viết. Con đường của hai thế hệ đẳng cấp quan liêu xô viết được đánh
dấu bằng những bi kịch của những người phụ nữ chìm đắm trong cảnh lạc
hậu và bị ruồng bỏ. Cũng sự việc như thế có thể nhận thấy ngày nay trong
thế hệ trẻ. Chắc chắn là trên tầng lớp quan liêu, ở đó bọn hãnh tiến ít học
thức, tự nhận thấy có thể làm được tất cả những gì họ muốn, chiếm một tỷ
lệ cao, và cũng ở đó người ta thấy có nhiều điều tục tằn và tàn bạo nhất.
Những tài liệu lưu trữ và các hồi ký một ngày kia sẽ vạch ra những tội ác
đối với những người vợ cũ, và phụ nữ nói chung, của các vị thuyết giáo đạo
lý gia đình và những “niềm vui làm mẹ”, bất khả xâm phạm đối với công
lý.
Không, phụ nữ xô viết chưa được tự do! Sự bình đẳng chỉ nhận thấy
phần nào, trong đám phụ nữ các tầng lớp trên sống bằng công việc bàn
giấy, kỹ thuật, giáo dục, trí thức hơn là trong đám nữ công nhân và đặc biệt