CUỘC CÁCH MẠNG BỊ PHẢN BỘI - Trang 150

Các báo cáo viên của đại hội làm tròn các nhiệm vụ mà Stalin giao
phó - các lời cảnh cáo ấy nhằm loại trừ mọi sự tranh luận - đã giải thích
mục đích của việc cải cách với một sự bộc trực đáng ngạc nhiên: “Chúng ta
không cần có một đảng thứ hai”. Như thế có nghĩa, theo ý kiến cấp lãnh
đạo, cần phải chế ngự đến nơi đến chốn, nếu không sẽ có thể có mối họa
côngxômôn trở thành một đảng thứ hai. Và như để vạch ra những khuynh
hướng có thể tạo ra cái đảng ấy, báo cáo viên còn nói thêm lời cảnh cáo sau
đây: “Trốtski, thời ông ta, tìm cách mị thanh niên, tiêm nhiễm cho thanh
niên tư tưởng phản Lênin và phản bônsêvích, gợi cho họ ý kiến cần có một
đảng thứ hai”, v.v... Lời ám chỉ của báo cáo viên chứa đựng một sự đánh
tráo niên đại: thực tế, Trốtski hồi đó chỉ có cảnh cáo rằng sự quan liêu hóa
sau này của chế độ không tránh khỏi, dẫn đến sự đoạn tuyệt với thanh niên
và sẽ làm nảy sinh một đảng thứ hai. Chẳng cần nói nhiều: thực tế của sự
việc đã chứng minh phần nào và bao gồm cả một chương trình. Đảng bị suy
thoái chỉ còn hấp dẫn được đối với bọn ngoi lên. Những thanh niên nam nữ
trung thực và có tư duy phải chán ngấy cái tính nô lệ phương Đông, lối tu
từ giả dối che đậy những đặc quyền và sự độc đoán, sự khoa trương của
bọn quan liêu tầm thường quen thói tâng bốc lẫn nhau, và những ông
nguyên soái, giá mà hái được các ngôi sao trên trời thì các ông ấy cũng
đeo hết lên trên ngực. Vậy thì không còn phải là sự đe dọa có một đảng thứ
hai như cách đây mười hai hoặc mười ba năm, mà sự cần thiết phải có
đảng đó. Sự thay đổi các điều lệ của đoàn thanh niên cộng sản, dù có tăng
cường bằng những biện pháp mật vụ mới, không thể ngăn cản được thanh
niên tập hợp sức trẻ của mình và bước vào xung đột với đẳng cấp quan liêu,
lẽ tự nhiên là như thế.
Trong trường hợp có đảo lộn chính trị, tuổi trẻ sẽ đi theo hướng nào?
Sẽ tập hợp dưới những ngọn cờ nào? Lúc này không ai có thể trả lời chắc
chắn về những câu hỏi đó, và cả thanh niên cũng vậy. Những khuynh
hướng trái ngược nhau đang nung nấu ý thức của họ. Cuối cùng, những sự
kiện lịch sử có tầm quan trọng thế giới sẽ buộc những đám quần chúng ấy
tỏ thái độ: chiến tranh, thắng lợi mới của chủ nghĩa phát xít hoặc ngược lại,
chiến thắng của cách mạng vô sản ở phương Tây. Dù sao đẳng cấp quan