đẳng trong giới hạn cần thiết cho kinh tế và Nhà nước. Nó sẽ cho thanh
niên được tự do tư tưởng, học tập, phê bình, nói tóm lại quyền được tự đào
luyện mình. Nó sẽ đưa những sửa đổi sâu sắc vào trong sự phân phối thu
nhập quốc dân, theo đúng nguyện vọng của quần chúng công nông. Nó sẽ
không cần vận hành những biện pháp cách mạng trong lĩnh vực sở hữu. Nó
sẽ tiếp tục và đẩy đến cùng kinh nghiệm của kinh tế kế hoạch hóa. Sau cuộc
cách mạng chính trị, sau việc lật đổ tầng lớp quan liêu, giai cấp vô sản sẽ
còn phải làm những cải cách rất quan trọng trong kinh tế nhưng sẽ không
phải làm một cuộc cách mạng xã hội mới.
Nếu, ngược lại, một đảng tư sản lật đổ đẳng cấp lãnh đạo xô-viết,
nó sẽ tìm thấy không thiếu gì tôi tớ trong đám quan liêu hiện nay, những kỹ
thuật viên, giám đốc, bí thư đảng, những người lãnh đạo nói chung. Một sự
thanh lọc trong các cơ quan Nhà nước sẽ xảy ra trong trường hợp này;
nhưng sự phục hồi chế độ tư sản chắc sẽ loại thải ra ngoài ít người hơn là
do một đảng cách mạng. Mục tiêu chính của chính quyền mới sẽ là thiết lập
lại sở hữu tư nhân về các phương tiện sản xuất. Trước hết nó sẽ cho các
nông trường tập thể yếu khả năng trở thành những trại chủ lớn và biến các
nông trường tập thể giàu có trở thành các hợp tác xã sản xuất theo kiểu tư
sản, hoặc các hội có cổ phần. Trong công nghiệp, sự xóa bỏ quốc hữu hóa
sẽ bắt đầu bằng các xí nghiệp công nghiệp nhẹ và thực phẩm. Kế hoạch
buổi đầu sẽ chỉ là những thỏa hiệp giữa các chính quyền và các “phường
hội”, tức là những thủ lĩnh của công nghiệp xô-viết, những nghiệp chủ tiềm
tàng của nó, những nghiệp chủ cũ đi di tản và những nhà tư bản nước
ngoài. Mặc dù những đẳng cấp quan liêu xô-viết đã làm nhiều cho việc
phục hồi chế độ tư sản, chế độ mới, trên cơ sở quyền sở hữu và phương
thức quản lý, sẽ còn phải làm, không phải một cuộc cải lương mà là một
cuộc cách mạng thật sự.
Thí dụ ở trường hợp đảng cách mạng và phản cách mạng đều
không nắm được chính quyền. Tầng lớp quan liêu vẫn ngồi trên đầu Nhà
nước. Sự biến đổi của các tương quan xã hội vẫn không ngừng. Chắc chắn
người ta không thể tưởng tượng rằng tầng lớp quan liêu sẽ thoái vị để
nhường chỗ cho sự bình đẳng xã hội. Ngay bây giờ họ đã phải khôi phục