CUỘC CÁCH MẠNG BỊ PHẢN BỘI - Trang 221

soát, xa lạ với chủ nghĩa xã hội; f) cuộc cách mạng xã hội, bị đảng cầm
quyền phản bội, vẫn còn sống trong các quan hệ sở hữu và trong ý thức của
những người lao động; g) sự tiến triển của những mâu thuẫn tích lũy có thể
dẫn đến chủ nghĩa xã hội hoặc đẩy lùi xã hội về phía tư bản chủ nghĩa; h)
cuộc phản cách mạng hướng về chủ nghĩa tư bản sẽ phải đập nát sự đề
kháng của công nhân; i) công nhân đi tới chủ nghĩa xã hội sẽ phải lật đổ
tầng lớp quan liêu. Vấn đề cuối cùng sẽ được giải quyết, dứt khoát bằng
cuộc đấu tranh giữa hai lực lượng sống động trên các phương diện quốc gia
và quốc tế.
Cố nhiên các lý thuyết gia sẽ không hài lòng trước một định nghĩa
không đích xác như thế. Họ muốn có những công thức rành rọt: có và có,
không và không. Những vấn đề xã hội học sẽ đơn giản hơn nhiều, nếu các
hiện tượng xã hội bao giờ cũng có những đường nét rõ rệt. Nhưng không gì
nguy hiểm hơn việc nhận xét theo phương pháp lôgích loại bỏ những yếu tố
đi ngược với các sơ đồ hôm nay của chúng ta, và ngày mai chúng ta lại có
thể bác bỏ chúng. Trong sự phân tích của chúng tôi, chúng tôi sợ nhất là vi
phạm tính năng động của một hình thái xã hội chưa từng có và không có
cái tương tự. Mục tiêu khoa học và chính trị mà chúng tôi theo đuổi ngăn
cấm chúng tôi đưa ra một định nghĩa hoàn chỉnh của một quá trình chưa
hoàn tất, nó buộc chúng tôi phải quan sát tất cả các giai đoạn của hiện
tượng, làm nổi bật ra từ đó các khuynh hướng tiến bộ và phản động, vạch ra
sự tác động qua lại của chúng, dự kiến các biến thế khác nhau của sự phát
triển sau này và tìm ra trong dự kiến đó một điểm tựa cho hành động.