CUỘC CÁCH MẠNG BỊ PHẢN BỘI - Trang 49

còn của chế độ.
Chế độ vẫn đứng vững. Đó là công lao của nó. Sở dĩ như vậy, là vì
nó đã mọc rễ sâu trong miếng đất quần chúng và nhờ hoàn cảnh bên ngoài
thuận lợi. Trong những năm hỗn loạn về kinh tế và nội chiến ở nông thôn
ấy, Liên xô thực tế đã bị tê liệt trước kẻ thù bên ngoài. Sự công phẫn của
nông dân lan sang quân đội. Sự thiếu an ninh và ổn định làm mất tinh thần
bọn quan liêu và cán bộ chỉ huy. Một cuộc tấn công nào từ phương Tây
hoặc phương Đông vào lúc đó có thể có những hậu quả tai hại.
May thay, những năm đầu của cuộc khủng hoảng công nghiệp và
thương nghiệp nhận chìm thế giới tư bản trong một sự trông chờ mất
hướng. Không ai sẵn sàng làm chiến tranh, không ai dám thử liều làm chiến
tranh. Vả lại, không địch thủ nào của Liên xô biết được chính xác tính
nghiêm trọng của những sự đảo lộn xã hội làm xáo trộn đất nước xô viết
qua những tiếng thanh la chũm chọe của các ban nhạc ca ngợi “đường lối
chính cương”.
Chúng tôi hy vọng rằng mặc dầu ngắn, bản nhận xét đại cương lịch
sử này chứng tỏ bức tranh lý tưởng về một sự tích luỹ tuần tự và liên tục
trong thực tế còn xa mới tiến tới sự phát triển một Nhà nước lao động thực
sự. Chúng tôi sẽ rút ra sau, từ một quá khứ chứa nhiều khủng hoảng, những
điều chỉ dẫn quan trọng cho tương lai. Theo chúng tôi sự nghiên cứu lịch sử
đường lối kinh tế của chính phủ xô viết và những ngoắt ngoéo của đường
lối ấy là cần thiết để bài trừ tệ sùng bái cá nhân, đã tìm nguyên nhân của
những thắng lợi thật hoặc giả trong những phẩm chất khác thường của
những người lãnh đạo, không coi trọng những điều kiện của chế độ sở hữu
xã hội do cách mạng tạo ra.
Lẽ tự nhiên những lợi thế khách quan của chế độ xã hội mới cũng
được biểu thị ở các phương pháp lãnh đạo; nhưng những phương pháp ấy
cũng nói lên không kém, tình trạng kinh tế và văn hóa lạc hậu của đất nước
và môi trường tiểu tư sản tỉnh lẻ trong đó các cán bộ lãnh đạo đã được đào
tạo.
Người ta sẽ phạm một sai lầm thô thiển nếu từ đó suy diễn rằng
đường lối những nhà lãnh đạo xô viết là nhân tố có tầm quan trọng thứ ba.