Leon Trotsky
Cuộc Cách Mạng Bị Phản Bội
Dịch giả: Hoàng Khoa Khôi
- 3 -
CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ NHÀ NƯỚC
Chế Độ Giao Thời
Có thật như giới cầm quyền khẳng định, chủ nghĩa xã hội đã được thực
hiện ở Liên Xô? Nếu câu trả lời là không, thử hỏi, ít nhất những thành tựu
có bảo đảm được không cho sự thực hiện chủ nghĩa xã hội trong phạm vi
biên giới một nước, bỏ ngoài những diễn biến tình hình trong phần còn lại
của thế giới? Sự đánh giá phê phán những chỉ tiêu căn bản của nền kinh tế
Xô Viết đặt cho chúng ta một khởi điểm trong việc đi tìm câu trả lời đúng.
Nhưng chúng ta không thể bỏ qua sự nhận xét về mặt lý luận cần đưa ra
trước.
Chủ nghĩa Mácxít bắt nguồn từ sự phát triển của kỹ thuật, coi nó là
động lực chính của tiến bộ, và xây dựng chương trình cộng sản trên tính
năng động của các lực lượng sản xuất. Giả thử có một thiên tai vũ trụ tàn
phá hành tinh chúng ta trong một tương lai gần gũi, chúng ta buộc phải từ
bỏ viễn ảnh của chủ nghĩa cộng sản cũng như nhiều điều khác nữa. Ngoài
nguy cơ đó ra, lúc này còn là giả định, chúng ta không có một tí lý do khoa
học nào định trước các giới hạn, dù giới hạn nào, về các khả năng kỹ thuật,
công nghiệp và văn hóa của chúng ta. Chủ nghĩa Mác thấm nhuần sâu sắc
tinh thần lạc quan đối với tiến bộ và xin nói lướt qua, như thế là đủ hiểu sự
đối lập triệt để của nó đối với tôn giáo.
Cơ sở vật chất của chủ nghĩa cộng sản là ở chỗ phát triển sức mạnh
kinh tế của con người đến mức lao động sản xuất không còn là một gánh
nặng, một việc làm bắt buộc. Sự phát triển ấy không cần có bất cứ một sự
kích thích nào và sự phân phối như ngày nay trong một gia đình khá giả
