CUỘC CÁCH MẠNG BỊ PHẢN BỘI - Trang 78

thống hiện nay của những tương quan giữa các ngân hàng và kinh tế cần
phải xem xét lại và các ngân hàng phải thật sự thực hiện sự kiểm tra bằng
đồng rúp”. Như vậy có nghĩa là sự sụp đổ những điều mê tín về kế hoạch
theo lối hành chính và những ảo tưởng của giá cả theo lối hành chính. Nếu
sự tiếp cận với chủ nghĩa xã hội trong lĩnh vực tiền tệ có nghĩa là sự xích
lại gần nhau của đồng rúp và cái phiếu phân phối, như thế phải coi những
cải cách năm 1935 là rời xa chủ nghĩa xã hội. Nhưng đánh giá như thế sẽ là
sai lầm thô thiển. Sự thay thế phiếu phân phối bằng đồng rúp chỉ có nghĩa
là sự từ bỏ một ảo tưởng và sự thừa nhận cần thiết phải tạo ra những cơ sở
ban đầu của chủ nghĩa xã hội bằng cách quay về với những phương pháp
tư sản.
Trong phiên họp ban chấp hành trung ương các xô-viết tháng giêng
năm 1935, ủy viên dân ủy tài chính tuyên bố “Đồng rúp xô-viết vững hơn
bất cứ đồng tiền nào trên thế giới”. Người ta nhầm nếu chỉ thấy ở đó một
lời tuyên bố huênh hoang. Hàng năm ngân sách Liên-Xô có một số dư về
thu đối với chi. Ngoại thương, quả là ít quan trọng, có một cán cân tích cực.
Dự trữ vàng Ngân hàng của đồng rúp ngày nay vượt quá một tỉ. Việc khai
thác vàng tăng nhanh; về phương diện này, Liên-xô năm 1936 chiếm vị trí
thứ nhất trên thế giới. Sự gia tăng lưu thông hàng hóa đã trở thành to lớn kể
từ khi phục hồi lại thị trường. Trong thực tiễn lạm phát đã chặn lại từ 1934.
Những nhân tố của một sự ổn định nhất định của đồng rúp đã có, tuy nhiên
lời tuyên bố của ủy viên dân ủy về tài chính phải được giải thích bằng một
sự lạm phát lạc quan nào đó. Nếu đồng rúp xô-viết có một chỗ dựa mạnh ở
sự phồn vinh chung của nền kinh tế, giá thành quá cao của sản phẩm lại là
cái điểm yếu của nó. Nó chỉ trở thành đơn vị tiền tệ ổn định nhất của thế
giới khi năng suất lao động xô-viết sẽ vượt trình độ thế giới, tức là khi nó
nghĩ rằng nó sẽ tiêu vong.
Về phương diện chuyên môn, đồng rúp lại càng không thể nghĩ đến
việc ngang bằng. Với một dự trữ vàng hơn một tỉ, đất nước có gần tám tỉ
bạc giấy lưu hành; vậy sự bảo đảm thanh toán mới chỉ là 12,5%. Vàng của
Ngân hàng Nhà nước lúc này không thể đụng đến. Nó phải coi là kho dự
trữ cho trường hợp có chiến tranh hơn là cơ sở cho hệ thống tiền tệ. Xét về