sản của thời đại dã man.
Còn quá sớm để dựng lên bảng tổng kết phong trào stakhanôp.
Nhưng người ta có thể rút ra những nét đặc thù và cũng là đặc điểm của chế
độ, nhìn trong toàn cảnh. Một số kết quả công nhân đã đạt được quả thực
hết sức đặc sắc ở chỗ nó nêu ra những khả năng mà chỉ có chủ nghĩa xã hội
mới làm được. Nhưng còn phải vượt một chặng đường khá xa giữa những
kết quả ấy và việc mở rộng chúng ra toàn bộ nền kinh tế. Trong mối phụ
thuộc lẫn nhau mật thiết giữa các quá trình sản xuất, muốn cho năng suất
lao động không ngừng nâng cao không thể chỉ căn cứ vào những cố gắng
cá nhân. Sự tăng năng suất trung bình không thể làm được nếu không có sự
tổ chức lại sản xuất ở nhà máy và sự tổ chức lại các mối tương quan giữa
các nhà máy. Và nâng được vài mức những kiến thức kỹ thuật của hàng
triệu người lao động thì vô cùng khó hơn là khuyến khích vài trăm người
thợ tiên tiến.
Chúng tôi đã được nghe các ông thủ trưởng phàn nàn về sự thiếu
văn hóa của công nhân xô-viết trong việc lao động. Đó chỉ là một phần của
sự thật, và là phần nhỏ. Người thợ Nga rất mau hiểu, tháo vát và nhiều năng
khiếu.Thí dụ thử đem một trăm công nhân Nga đặt trong những điều kiện
của sản xuất Mỹ, chỉ cần ít tháng, nếu không vài tuần, họ sẽ đuổi kịp người
thợ Mỹ tương đương trong nghề. Khó khăn là ở trong vấn đề tổ chức.
Trước những nhiệm vụ hiện đại của sản xuất, bộ phận nhân viên hành chính
xô-viết thường lạc hậu hơn nhiều so với công nhân.
Với kỹ thuật mới, lương trả theo sản phẩm tất yếu sẽ dẫn đến việc
tăng năng suất lao động hiện nay đang rất thấp. Nhưng việc tạo ra những
điều kiện cần thiết cho điều đó đòi hỏi về phía quản lý, bắt đầu từ quản đốc
các phân xưởng cho đến các nhà lãnh đạo ở điện Cờremlanh (Kremlin),
những năng lực và trình độ cao hơn. Phong trào stakhanôvit chỉ đáp ứng
trong một chừng mực rất nhỏ sự cần thiết đó. Tai họa thay, bộ máy quan
liêu mưu toan nhảy qua đầu những khó khăn mà họ không đủ sức để vượt
qua được. Phương pháp trả lương theo sản phẩm tự nó không mang lại
phép lạ mà người ta mong đợi. Vì vậy, người ta đã sử dụng chính sách dùng
áp lực một cách điên cuồng: một là tiền thưởng và quảng cáo rầm rộ, hai là