CUỘC CÁCH MẠNG NGƯỢC TRONG KHOA HỌC - Trang 95

các cấu ữúc cố kết của các hiện tượng cá thể mà chúng ta có thể thấu hiểu
chỉ bằng cách hiểu được các ý định của các cá nhân hành động. Nếu nhà sử
học nói về một hệ thống nhất định, chẳng hạn hệ thống phong kiến, tồn tại
liên tục trong một thời kì lịch sử, ông ta muốn nói đến một mô thức nhất
định các mối quan hệ được duy trì, một loại nhất định các hành động mà
được lặp lại thường xuyên, các cấu trúc mà anh ta có thể hiểu được sự gắn
kết của chúng bằng việc tái hiện về mặt tâm trí các thái độ của các cá nhân
cấu thành chúng. Những tổng thể duy nhất mà nhà sử học nghiên cứu, nói
ngắn gọn, không được cho sẵn đối với ông ta như là các cá thể

[65]

, như là

các đơn vị tự nhiên mà ông ta có thể tìm thấy thông qua quá trình quan sát
các đặc tính nào đó thuộc về chúng, mà là các cấu trúc được hình thành nhờ
loại kĩ thuật vốn được phát triển một cách có hệ thống bởi các ngành khoa
học lí thuyết về xã hội. Bất kể ông ta có cố gắng tìm hiểu tính nhân quả của
việc một thể chế cụ thể xuất hiện như thế nào, hay cố gắng mô tả xem cái
thể chế đó hoạt động ra sao, thì ông ta không thể làm được như thế ngoại
trừ ông ta tổng hợp các yếu tố phổ quát gắn với các phần tử cấu thành cái
tình huống duy nhất kia. Mặc dù ông ta không thể sử dụng bất kì phần tử
nào khác ngoại trừ những phần tử mà ông ta tìm thấy bằng phương pháp
thực nghiệm trong quá trình tái dựng này, thì chỉ qua việc tái dựng về mặt
“lí thuyết” chứ không phải qua việc quan sát mới có thể cho ông ta biết
những phần tử nào trong số những phần tử mà ông ta có thể tìm thấy là bộ
phận cấu thành một tổng thể nối kết.

Do đó, những công việc nghiên cứu lí thuyết và lịch sử xét trên phương

diện logic là các hoạt động khác biệt nhưng bổ trợ nhau. Nếu nhiệm vụ của
chúng được hiểu một cách đúng đắn thì chẳng có xung đột gì giữa chúng
cả. Và mặc dù chúng có nhiệm vụ khác nhau, chẳng loại nào có giá trị đáng
kể nếu thiếu loại kia. Nhưng điều này không thay đổi một thực tế là lí
thuyết chẳng thể là lịch sử và lịch sử chẳng thể là lí thuyết. Dù là cái chung
được quan tâm chỉ bởi vì nó giải thích cái cụ thể, và dù là cái cụ thể có thể
được giải thích chỉ bởi các khái niệm phổ quát, thì cái cụ thể chẳng bao giờ
là cái chung và cái chung chẳng bao giờ là cái cụ thể. Những hiểu lầm đáng

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.