điểm đặc trưng của nó qua nhiều nỗ lực nghiên cứu với ý đồ loại bỏ loại tri
thức chủ quan của chúng ta gắn với cơ chế hoạt động của tâm trí con người;
những cố gắng này tồn tại dưới nhiều hình thức khác nhau và chúng đã tác
động tới hầu hết tất cả các bộ môn nghiên cứu về xã hội. Từ sự khước từ
của Auguste Comte về khả năng của phương pháp nội quan (instrospection)
tới rất nhiều cố gắng nghiên cứu để xây dựng một bộ môn “tâm lí khách
quan”, đến hành vi luận (behaviorism) của J. B. Watson và “chủ nghĩa duy
vật lí” của O. Neurath, là một danh sách dài các tác giả đã cố gắng nghiên
cứu mà không cần trông cậy vào loại tri thức rút ra từ “quá trình nội quan”.
Nhưng chúng ta có thể dễ dàng chỉ ra được là: những cố gắng nghiên cứu
hòng tránh sử dụng loại tri thức mà chúng ta vốn dĩ đã sở hữu đang trên đà
phá sản.
Một người theo hành vi luận hay chủ nghĩa duy vật lí, để đảm bảo tính
nhất quán, nhất thiết không được phép bắt đầu công việc nghiên cứu bằng
việc quan sát các phản ứng của những người khác nhau đối với những cái
mà các giác quan của chúng ta mách bảo là những đối tượng tương tự; anh
ta có nghĩa vụ phải tự bó mình vào việc nghiên cứu phản ứng của mọi
người đối với các kích thích đồng nhất thuần túy về mặt vật lí. Chẳng hạn,
anh ta không được phép tiến hành nghiên cứu các phản ứng của những
người khác nhau khi thấy một vòng tròn đỏ hay nghe một âm thanh nhất
định, mà chỉ nghiên cứu các ảnh hưởng của một sóng ánh sáng với một tần
suất nhất định lên một điểm cụ thể của võng mạc của con người v.v. và v.v.
Tuy nhiên, không thấy có người theo chủ nghĩa hành vi nào có ý định làm
như thế trên thực tế. Tất cả họ đều đơn giản coi chuyện những cái xuất hiện
đối với chúng ta cũng sẽ xuất hiện giống như thế với những người khác là
điều mặc nhiên. Dù là họ chẳng có ý định làm thế nhưng họ lại liên tục sử
dụng cách thức các giác quan và tâm trí của chúng ta tiến hành phân loại
các kích thích bên ngoài vào các nhóm giống nhau hoặc khác nhau, cách
thức phân loại mà chúng ta biết tới chỉ từ kinh nghiệm cá nhân của chúng ta
trong quá trình sử dụng nó và không dựa trên bất kì kiểm nghiệm khách
quan nào nhằm chứng tỏ việc các kích thích bên ngoài này cũng biểu hiện
