Trong trường hợp kiểu như vậy, diễn tiến cụ thể của các sự kiện, các
nguyên nhân và hậu quả của chúng, có lẽ không đủ hấp dẫn để xem xét
chúng một cách tỉ mỉ hoặc để phát triển thành một chuyên ngành nghiên
cứu riêng biệt. Nhưng rất nhiều lĩnh vực nghiên cứu về tự nhiên, thuộc
những chuyên ngành đã được thừa nhận, lại có đặc điểm phương pháp luận
chẳng khác gì kiểu như vậy. Ví dụ trong địa lí học, và trong đa phần của địa
chất học và vũ trụ học, điều mà chúng ta quan tâm chủ yếu là các tình
huống cụ thể, hoặc của trái đất hoặc của vũ trụ; chúng ta hướng tới việc giải
thích một tình huống duy nhất bằng cách chỉ ra quá trình nó được hình
thành từ sự hoạt động của rất nhiều tác lực khác nhau, mỗi một tác lực chịu
sự chi phối bởi một quy luật chung do một ngành khoa học lí thuyết riêng
biệt nghiên cứu. Chiếu theo nghĩa thường dùng của từ khoa học như là một
bộ các quy luật chung
, thì những chuyên ngành nghiên cứu này không
phải là các ngành khoa học, nghĩa là, chúng không phải là các ngành khoa
học lí thuyết mà chỉ là những cố gắng áp dụng các quy luật tìm thấy trong
các ngành khoa học lí thuyết để phục vụ cho việc giải thích các tình huống
“lịch sử” cụ thể.
Do vậy, sự khác biệt giữa việc tìm kiếm các nguyên lí chung và việc giải
thích các hiện tượng cụ thể không nhất thiết phải có mối liên hệ nào với sự
khác biệt giữa việc nghiên cứu tự nhiên và việc nghiên cứu xã hội. Trong cả
hai lĩnh vực chúng ta đều cần sự tổng quát hóa nhằm giải thích các sự kiện
cụ thể và đơn nhất. Bất cứ khi nào chúng ta cố gắng giải thích hoặc tìm
hiểu một hiện tượng cụ thể chúng ta không có cách nào khác ngoài việc
phải nhìn nhận nó hay các bộ phận của nó như là các thành viên của các lớp
hiện tượng cụ thể, và việc giải thích hiện tượng cụ thể ngầm giả định về sự
tồn tại của các quy luật chung.
Tuy nhiên, có nhiều lí do rất hay ho biện minh cho sự khác biệt mà
chúng ta đang đề cập, rằng nói chung thì trong lĩnh vực khoa học tự nhiên
việc tìm kiếm các quy luật chung được tôn vinh hơn, còn việc ứng dụng
chúng để giải thích các hiện tượng cụ thể thường ít được đề cập và chú ý,
trong khi đối với các hiện tượng xã hội thì việc giải thích tình huống cụ thể
