- Nếu chúng ta không lấy được củi thì sẽ phải quay lại khu trại để đi
đào quặng. Cậu hiểu chứ? - Bushman rít vào tai Tsanka.
Dốc hết sức lực, vận dụng tất cả xương khớp đã bị tê cóng, Tsanka đè
mạnh lên một cây gỗ. Cây gỗ to tướng bị gãy ngay ở giữa như một que
diêm. Họ phải vất vả lắm mới nhấc nó lên nổi và khiêng đi. Làn không khí
giá lạnh như đốt cháy đôi mắt và lớp da quanh mắt, nước mắt ứa ra, thở rất
khó khăn.
Ngày hôm ấy họ phải đi năm chuyến, chuyến cuối cùng không có lính
áp giải nữa. Khi đó Bushman kéo Tsanka đi theo mình. Họ đi vòng qua
đống củi và trước mắt họ mở ra một bức tranh kinh hoàng: xác người chất
thành đống, những cái xác còn nguyên vẹn hoặc bị đứt gãy, có thể nhìn rõ
những cái tay, chân, nửa thân người riêng biệt. Mặc dù đã quen với những
cái chết của người khác, nhưng Tsanka vẫn bị chấn động mạnh. Quên cả
giá lạnh, anh đứng như hóa đá. Cuối cùng, khi Bushman lấy tay đẩy,
Tsanka đổ vật xuống như cây gỗ cứng đơ. Chuyến cuối cùng mọi người
phải khiêng Tsanka về thay cho cây gỗ để làm củi… Trên nóc nhà ăn, một
làn hơi nước bốc lên, các tù nhân ăn uống sau một ngày làm việc, mùi thức
ăn nồng nặc.
Suốt cả tuần, ngày nào họ cũng phải đi vác gỗ, sau đó nhiệt độ hạ thấp
xuống âm sáu mươi hai độ. Đó chính là giới hạn sức chịu đựng của con
người, với nhiệt độ lạnh như vậy, tất cả vạn vật đều ngừng hoạt động hoàn
toàn. Không ai dám bước ra ngoài trời, nói cho đúng hơn là không ai dám
đi làm. Ngay cả lãnh đạo cũng cho rằng, trong băng giá ác liệt như vậy mà
bắt con người phải làm việc là vô nhân đạo.
Cuộc sống như chết lịm, tất cả đều bị tê cứng. Trong các lán trại, mọi
người bị lạnh và đói. Những người tù phải đốt cả phản nằm của mình và tất
cả đồ đạc vặt vãnh để sưởi. Nhà ăn không làm việc. Người ta phải ăn đủ
thứ: chó, mèo, chuột. Nghe đồn, những người tù còn ăn thịt lẫn nhau nữa.
Trong khi đó, băng giá càng ngày càng dữ dội, tất cả đều biến thành băng,
