- Anh nhìn đây, - Kesyrt rút từ trong tay áo cherkeska ra một con dao
mảnh, hai cạnh sắc lẻm, cán quấn bằng sợi cao su to bản.
- Ái chà! - Tsanka ngạc nhiên. - Cho tôi xem nào.
- Không được, - cô con gái bà Haza nghiêm nghị đáp. - Anh cứ đi
trước đi, và đừng ba hoa nữa.
Con đường đến làng Duts-Khote phủ đầy tuyết vì ít người qua lại. Dọc
hai bên đường là những hàng cây thấp và bụi cây. Trên cây, quả sơn trà và
mơ dại bị lũ chim rỉa trơ ra, đóng băng, khô quắt. Xa hơn một chút là
những cây tiêu huyền cao to, cành cây phủ đầy băng tuyết trắng, nhọn như
kim. Một con chim gõ kiến to, lông đen tuyền, bay lượn phía trước hộ tống
hai kẻ bộ hành, thỉnh thoảng lại thò cái đầu đỏ rực ra khỏi lùm cây, ngắm
nhìn họ. Đến trước làng Duts-Khote, con chim kêu lên một tiếng rền rĩ
“rúc-úc” rồi biến mất trong rừng thông. Từ xa vọng lại rất rõ tiếng hát,
tiếng trống và tiếng người ồn ào.
Lễ hội được tổ chức trên một khoảnh đất rộng thoai thoải ngay chân
núi Peshkhoi-Lam, gần làng Duts-Khote, giữa hai con sông Vashandaroi
Thượng và Vashandaroi Hạ. Dưới đó, ngay bên lối ra vào làng Duts-Khote,
những chiếc xe trượt, xe tải và xe kéo hai bánh cũ kĩ nằm lộn xộn. Phía bên
trái, dọc theo bờ sông, kê rất nhiều chảo to để nấu đồ ăn, lửa cháy phần
phật. Khắp nơi vang lên tiếng la hét, kêu khóc, cười đùa của lũ trẻ ăn mặc
sơ sài, cùng các bà lớn tuổi, độc thân đang xúm lại hít hà mùi vị thơm lừng
của thịt bê non. Kesyrt đi ngang qua, thầm nghĩ, “May là mẹ không đến
đây, nếu không thì cũng đứng chờ ăn như các bà kia”.
Sự kiện quan trọng nhất đang diễn ra giữa bãi đất. Hàng đoàn người,
chen chúc vòng trong vòng ngoài: một bên là đàn ông, bên kia là phụ nữ.
Bên phía đàn ông, hàng đầu tiên là các vị bô lão đáng kính, các vị khách từ
xa đến, sau đó là đám thanh niên. Bên phía phụ nữ thì ngược lại: hàng đầu
