lên và nhìn thấy chiếc tay nải quà của mình vẫn nằm cô đơn ở chỗ cũ, ngay
lập tức anh hiểu ra, người ta sẽ vứt nó đi. Tsanka rón rén nhặt nó lên, đi
giày vào rồi thận trọng khép cửa lại sau khi bước ra…
-----
(1) Thời kỳ Liên Xô, các nước cộng hòa tự trị như Chechnya-
Ingushetia trong Liên bang Nga cũng có đầy đủ bộ máy Đảng và các cấp
chính quyền như các nước cộng hòa khác nhưng quy mô nhỏ hơn nhiều, chỉ
tương đương với cấp tỉnh. Grozny là thủ đô của nước cộng hòa tự trị
Chechnya-Ingushetia.
Mùa thu đẹp, lặng lẽ và ít mưa. Những cánh rừng sồi và dẻ gai quanh
làng Duts-Khote trở nên trầm mặc, thưa hơn và thanh thoát hơn. Cây cối
vào mùa thu như những cô gái quá thì, đã qua thời xuân sắc, vào phút chót
chợt hiểu đã đến lúc phải tỏ ra tỉnh táo và khôn ngoan hơn, liền diện những
bộ áo váy xinh đẹp của mình, trở nên rực rỡ sắc màu và rất dễ nhận ra. Tuy
nhiên, tất cả những điều đó cũng chẳng giúp gì được, chim chóc đã bỏ đi,
các sinh vật khác đã tích trữ đủ mỡ, mệt mỏi sau một mùa hè sôi động và oi
bức, giờ đây muốn được yên tĩnh để ngẫm nghĩ sự đời.
Tsanka đã quên mất đời sống dân sự, giờ đây anh phải bắt đầu điều
chỉnh dần cho phù hợp với nếp sống Bolsevich. Anh không ba hoa ở bất kỳ
chỗ nào, không tranh cãi với ai, không dính dáng vào các vụ xích mích.
Theo khả năng của mình, Tsanka né tránh tất cả mọi người để vào rừng săn
bắn. Anh giấu khẩu súng trường năm viên được giữ lại từ thời ông Baki-
Haji trong một hốc cây sồi già, Tsanka không dám mang nó về làng chứ
chưa nói đến chuyện mang về nhà. Vào ngày nghỉ, Tsanka đưa tất cả bà con
họ hàng, kể cả cậu em trai Basil và em họ Esky đầy kiêu hãnh vào rừng để
khai thác các sản vật của rừng. Gian áp mái của các gia đình trong dòng họ
Arachaev đầy ắp các loại trái rừng như kim anh, sơn trà, hạt dẻ, óc chó, lê,
nấm và vô số các loại trái cây khác. Muốn săn thú phải đi xa hơn để dân
trong làng không nghe được tiếng súng. Về nhà, anh bảo thú bắt bằng bẫy.
