- Chúng là bọn súc sinh. - Tsanka bực mình thốt lên.
- Em nghe nói, những người hy sinh trong cuộc thánh chiến Gazavat,
ngay lập tức được lên thiên đàng, được rất nhiều cô gái trẻ và xinh đẹp vây
quanh.
- Im đi, Basil, em nói toàn những điều ngu xuẩn. Anh không biết ở đó
có gì, nhưng anh biết chắc một điều, Thượng đế tạo ra thế giới này là để
mọi người xây dựng nó thành thiên đường, ở ngay đây chứ không phải ở
trên kia. Chúng ta chiến đấu ở đây vì không thể chia mảnh đất này cho
người khác.
- Thế cuộc chiến tranh này là vì cái gì?
- Là vì có người muốn nhiều hơn những gì đã có, càng ngày càng
muốn nhiều hơn, dù đã giàu không kể xiết nhưng vẫn cứ muốn nhiều hơn,
nhiều hơn nữa. Đó là bệnh hoạn, hoàn toàn xa lạ với Thượng đế, với đời
sống hiện thực.
- Nhưng chẳng lẽ giàu là xấu ư? Giàu nhất! Hạnh phúc chứ!
- Hạnh phúc thế nào, Basil? Sự giàu sang là một khái niệm tương đối.
Bác Baki Haji có lần nói với anh: Được bao nhiêu, mất chừng ấy. Thiên
nhiên đòi hỏi sự cân bằng, sau khi lên cao sẽ đến lúc phải xuống thấp. Khi
em đi lên, em chỉ nhìn thấy một mục đích, quên hết tất cả mọi thứ, chỉ nghĩ
đến cái đỉnh cao, tất cả những thứ khác đều bị gạt qua một bên, chẳng thèm
để mắt tới. Còn khi đi xuống, em chỉ thấy tất cả những gì tốt đẹp nhất của
thế giới muôn hình muôn vẻ đều ở dưới chân mình, nhưng chúng ta lại
không nhận ra, không nhìn thấy và không đánh giá đúng vẻ đẹp ấy. Em hãy
nhớ lại, trên đỉnh núi quê hương chúng ta, gió thổi lồng lộng, giá lạnh
quanh năm, cô đơn và đáng sợ, vậy mà chúng ta vẫn yêu thích nó, cố leo
lên cho bằng được. Nhưng khi leo lên đến nơi, nhìn quanh, chẳng thấy sự
sống đâu cả mà cũng không thể có được. Ở đấy, điều kiện khác hẳn, không
