có con người, không có sự sống, không khí cũng rất ít. Nhưng dù có thế
nào, kẻ chinh phục vẫn có cảm giác, tất cả mọi cư dân bên dưới chỉ là một
lũ kiến, một lũ sâu bọ ngu ngốc, không có tình cảm, ý chí, tâm hồn và trí
tuệ. Còn những kẻ đứng ở trên cao thì cho mình xứng đáng với danh hiệu
con người, gần với Thượng đế hơn, thậm chí có thể sánh ngang với Thượng
đế nữa. Mọi việc bắt đầu từ đấy. Để leo lên cao mà không đánh mất định
hướng cuộc sống và những giá trị thiêng liêng của con người, cần phải có
gốc rễ chắc chắn nơi đất bằng để hướng ta về với cội nguồn, luôn luôn hỗ
trợ và nuôi dưỡng ta. Cội nguồn ấy chính là gia đình, con cái, cha mẹ, họ
hàng, là trách nhiệm với tương lai của dòng họ và Tổ quốc. Có thể thấy rõ,
Hitler và Stalin không có gốc rễ đó hoặc là đã bị mục, bị chặt mất rồi.
- Sao anh lại xếp chung Stalin với Hitler?
- Chẳng lẽ cho đến nay, chúng ta không đánh lẫn nhau hay sao? Chẳng
lẽ không xuất hiện những ông chủ mới, hay như họ gọi là chủ nhân, và kẻ
thù, những người đại loại như cha và anh đây. Chẳng lẽ đó không phải là
chiến tranh khi hàng triệu người đã chết vì lợi ích của người khác. Anh
không tận mắt nhìn thấy, nhưng anh biết, những người lãnh đạo muốn lập
nên một thiên đường ở đây. Họ đã có tất cả, cuộc sống sung túc và gái đẹp,
chẳng qua là họ chưa thỏa mãn. Mà có gì phải nói nữa, lúc nào trên mặt đất
này chẳng có tội lỗi. Khát vọng của con người là vô tận và chúng luôn có
mặt trái. Bên cạnh những người cao lớn, vĩ đại là những kẻ đê tiện, thấp
kém. Diện mạo của con người là như vậy, về bản chất không thể che giấu
được, những quy luật của nó là vĩnh cửu, và ơn chúa, là bất biến... Thôi,
anh đi tuần đây.
Làn khói trên các công sự loãng dần. Các chiến sĩ đã dùng xong bữa
tối đạm bạc, trở nên sôi nổi hơn một chút. Họ bắt đầu hát to hơn, vui vẻ
hơn và hào hứng hơn. Sương giá giảm dần, tuyết rơi nhẹ và xốp. Một sự
yên bình như trong chuyện cổ tích! Ai cũng muốn ngủ, muốn được ăn no
