Với lời lẽ hùng hổ, Thủ tướng Israel, Yitzhak Shamir đã bác bỏ tất cả trừ cái
nhún vai khinh bạc lời yêu cầu xin được thừa nhận của "người Palestine-Ả Rập".
Phát ngôn viên của người Palestine-Ả Rập đã rất nỗ lực nhắc lại những đau khổ của
nhân dân ông ta. Nhưng hãy để cho tôi nói rằng cái câu chuyện rối tinh cùng với thói bóp
méo sự kiện ấy sẽ không đem lại cho họ sự đồng cảm mà họ cứ cố đòi cho bằng được.
Chẳng phải là chính người Palestine đã bác bỏ mọi đề nghị hòa bình từ đầu thế kỷ này mà
đã đáp trả bằng bạo lực? Chẳng phải là chính người Palestine đã sinh ra một nhà lãnh đạo
từng cộng tác với Đức Quốc xã trong việc tận diệt người Do Thái trong suốt thời tàn sát
ấy?
Cho dù những đường biên giới tương lai có được vẽ lại thận trọng đến thế
nào đi nữa, cho dù các nhà lãnh đạo có mưu mô giải quyết những vấn đề định cư
và vấn đề Jerusalem một cách khéo léo đến đâu đi nữa, cho dù tiền bạc thế giới
đổ vào để hỗ trợ "tiến trình hòa bình" có nhiều đến thế nào đi nữa, thì việc xây
dựng hòa bình về mặt chính trị vẫn không thể hoàn hảo nếu mỗi bên đều không
thừa nhận nỗi thống khổ của nhau và từ bỏ ý tưởng cho rằng chỉ có mỗi một mình
mình là nạn nhân của lịch sử.
★
Ngoài Yad Layeled và những tòa nhà khác liên quan đến đài tưởng niệm
cuộc tàn sát người Do Thái, chẳng có nhiều điều gì khác ở Khu kiều dân biên
phòng Lohamei ha-Getaot cho người ta thấy cái gánh nặng của cơn ác mộng chất
chứa ở đấy. Những ngôi nhà được xây tách rời nhau khá thưa trong những khu
vườn gọn ghẽ tinh tươm. Trong làng có cả một nhà ăn bình dân, một sân chơi,
một bể bơi, một chuồng bò, một nhà máy, và một nhà trọ. Trẻ em và người già
sống một cuộc sống cần cù rất chừng mực.
Avraham và Esther Tzoref trông giống như một cặp vợ chồng sống ở khu
kiều dân cựu chiến binh như bất cứ nơi dâu ở Israel. Ngôi nhà của họ được trang
hoàng bằng những mầu nước vui mắt. Mặc dầu đã 75 tuổi, Avraham có vóc dáng
như cái thùng và đôi bàn tay mạnh khỏe. Ông thường mặc quần soọc và sơ-mi
ngắn tay. Esther, kém ông 6 tuổi, có gương mặt tròn trĩnh, tươi vui và quyến rũ
trong bộ váy hoa.
