quốc gia. Nghi thức ở Yad Vashem vào ngày này năm 1999 là một ví dụ điển
hình. Bắt đầu bằng việc thắp lên 6 cây nến, mỗi cây tượng trưng cho một triệu
nạn nhân, được cử hành bởi một nhóm gồm có Dov Shilansky, nguyên là Phát
ngôn viên của Hội đồng Lập hiến Israel, và Zerach Wahrhaftig, một trong những
người cuối cùng còn sống mà trước đây đã đặt bút ký bản Tuyên ngôn Độc lập
của Israel.
Những người tham dự nghi lễ lần lượt đọc to tên của những người quá cố:
vừa là họ hàng vừa là thành viên của những cộng đồng Do Thái ở châu Âu. Phó
phát ngôn viên Shevach Weiss, một thành viên của đảng Lao Động và bản thân
ông cũng là người sống sót, người đầu tiên xướng danh những người đã chết của
gia đình ông. Ông đã phải nói "Châu Âu là cả một chiếc hồ đọng đầy máu người
Do Thái". Thủ tướng Binyamin Netanyahu thuộc đảng Likud, cùng với vợ mình,
bà Sara, tham dự nghi thức, đã đọc to tên của những người bị sát hại thuộc họ
hàng của bố vợ, Shmuel Ben-Artzi. Ông này là người duy nhất trong gia đình còn
sống sót.
Nguyên Thủ Tướng, Yitzhak Shamir, đã xướng danh cha mẹ cùng hai em gái
của mình, tất cả đều bị sát hại ở Ba Lan. Bộ trưởng Tư pháp Tzachi Hanegbi đã
nói rằng ông đã được đặt tên theo tên của ông nội mình là Yitzhak Strausberg, đã
bị sát hại ở Ba Lan.
Lãnh đạo đảng Meretz cánh tả, Yossi Sarid, đã giải thích lý do cách mà cha
mình, ông Yaakov Schneider, lại là người duy nhất trong gia đình thoát chết. Ông
quyết định đổi tên mình thành Sarid, theo tiếng Hebrew có nghĩa là "cái sót lại".
Suốt ngày kỷ niệm này, những thường dân Israel đọc tên của người quá cố
như cách thắp lên một nén hương lòng, dựng lên một thứ bia mộ sống. Một năm
nọ, tại Ydad Vashem, tôi đã chứng kiến nhiều gia đình chan hòa nước mắt khi
nhắc lại số phận của thân nhân, họ hàng. Một người lính Israel, súng trường
khoác trên vai, đã nói vài lời bằng tiếng Hebrew: "Tên tôi là Itamar Alexander
Scheffer. Tôi được đặt tên theo ông nội của tôi, Alexander Scheffer, đã chết vì
ngày đó ông đã không thể tự bảo vệ mình. Nay tôi có thể tự bảo vệ mình", Miệng
anh lính run lên rồi anh ta quay bước đi.
