Nhưng bây giờ, Uliel than phiền, Sderot đã thay đổi rồi. "Bạn không thể
hòa nhập với đông đảo thứ người như thế nữa. Bây giờ bạn nghe thấy người
ta đứng xếp hàng ở một ngân hàng và chửi rủa những người mới nhập cư.
Những người đàn ông Maroc đã bắt đầu bỏ vợ để lấy vợ người Nga. Chính
phủ đã đưa đến đây những con người không hề biết tôn giáo là gì. Ngày
Sabbath họ vẫn nấu nướng linh đình. Coi kỳ lắm. Suốt 40 năm qua người ta
không ai đi lại vào ngày Xá Tội (Yom Kippur), nay thì xe vẫn cứ chạy đầy
đường"
★
Một giai điệu dương cầm nhè nhẹ lọt qua cửa trước căn hộ. Tôi chờ
một lúc ở bậc thang phía trước rồi gõ cửa. Dòng nhạc bị cắt đứt đột ngột.
Một phụ nữ tóc vàng-vàng hoe-bước ra mỉm cười đón tôi.
Natasha Gnatovskaya là người quản gia và bạn âm nhạc của Edith
Kraus, một nhạc sĩ dương cầm chuyên nghiệp từng bị một cơn đột quị năm
năm trước. Bản thân Gnatovskaya cũng là một nhạc sĩ dương cầm có tiếng
tại Ukraina nơi cô sinh trưởng, nhưng giống như các dân nhập cư khác, cô
và chồng, cũng là một nhạc sĩ, đang phải kiếm sống bằng công việc dọn dẹp
nhà cửa.
Câu truyện của họ là câu truyện chung của bao người Do Thái khác tại
Xô Viết vào thập niên 1990. Những người có chuyên môn rất cao phải đi
làm các công việc lặt vặt và ít tiền, nhiều người không bao giờ tìm lại được
tiếng tăm mà họ từng có khi còn là những bác sĩ, nhạc sĩ, kỹ sư hay nhà
khoa học. Gần một nửa số vụ tự tử tại Israel trong những năm 1990 là bởi
những người nhập cư từ Đông Âu.
Tuy nhiên Gnatovskaya cũng có được một niềm an ủi: Kraus đối với cô
không chỉ là một chủ nhà mà còn là người bạn tâm sự. Kraus sinh tại
Vienna, cha mẹ là người Tiệp. Gustav Mahler là ông trẻ bên họ bố của bà.
