19
.
TU GIÀ ÐA: Danh từ Hán Việt dịch âm chữ Sujàtà (Ba Lị). Tên người
con gái của vị điền chủ ở làng Senani gần thị trấn Ưu Lâu Tần Loa (Ba Lị:
Uruvela) thời đức Phật còn tại thế, nay là làng Urel cách xa sáu dặm thị trấn
Ca Da (Gaya) trong quận Gaya thuộc tiểu bang Bihar, vùng đông bắc Ấn
Ðộ. Nàng phát tâm hứa sẽ dâng cúng cho vị thần cây đa cạnh nhà một bữa
ăn cháo sữa nếu như nàng sanh một đứa con trai. Sau đó, cô sanh cháu trai,
lòng mong ước của cô được mãn nguyện. Cô sai người hầu gái sửa soạn nơi
cho cô đến lễ bái tạ ơn Người tớ gái thấy sa môn Tất Ðạt Ða đang ngồidưới
gốc cây đa, cô tưởng ngài là vị thần cây hiện ra để thọ nhận lễ vật. Sau khi
được người hầu gái thông báo, tín nữ Tu Già Ða (Sujàtà) rất vui mừng,
mang thức ăn đựng trong bình bát bằng vằng đến cúng dường cho Ngài. Ðây
là bữa ăn duy nhất của đức Phật trước khi Ngài chứng đạo giác ngộ sau thời
gian 49 ngày ngồi thiền định dưới cội Bồ Ðề tại làng Phật Ðà Ca Da
(Buddha Gaya) trong tiểu bang Bihar, miền đông bắc Ấn Ðộ
20
.
BA LA NẠI: Danh từ Hán Việt dịch âm chữ Bàrànasi (Ba Lị và Phạn)
hay Haranashi (Nhật). Tên cũ còn gọi là Banaras. Thành phố nằm cạnh bờ
sông Hằng, kinh đô của vương quốc Ca Thị (Ba Lị: Kasi), một trong 16
nước của Ấn Ðộ thời đức Phật còn tại thế. Cách thành phố Ba La Nại
khoảng bảy dặm (miles) la vườn Lộc Uyển (Sarnath) nơi đức Phật đã thuyết
bài pháp đầu tiên “Kinh Chuyển Pháp Luân” cho năm người đệ tử xuất gia
của Ngài. Thành Ba La Nại (Baranasi hay Banaras) xưa kia, ngày nay là thị
trấn Varanasi hay Benares thuộc tiểu bang Uttar Pradesh, miền bắc Ấn Ðộ
(Xem chú thích số 22).
21
.
LỘC UYỂN: Danh từ Hán Việt dịch âm chữ Migadàya (Ba Lị),
Mrgadàva (Phạn) Rokuya-on (Nhật). Nghĩa đen là “Vườn Nai”. Là một
trong bốn thánh địa quan trọng của Phật Giáo. Xưa kia Lộc Uyển
(Migadàya)có tên Isipatana (Ba Lị) hay Rsipatana (Phạn). Ngày nay gọi là
Sarnath, cách xa bảy dặm thành phố Ba La Nại (Benares hay Varanasi),
trong tiểu bang Uttar Pradesh, miền bắc Ấn Ðộ. Ðây là nơi đức Phật đã
thuyết cho năm vị đệ tử xuất gia của Ngài bài pháp đầu tiên kinh “Chuyển
Pháp Luân” tiếng Ba Lị là “Dhammacakkappavattana-Sutta” hay Phạn ngữ
“Dharmacakrapravartana-Sùtra”. Lộc Uyển (Sarnath) cũng là nơi đức Thế
Tôn đã trải qua mùa an cư kiết hạ đầu tiên.
