Đó là sự thật. Thậm chí tôi còn được huấn luyện bắn súng cối và một
số loại hỏa lực mạnh nữa. Thực tế là tôi đã tham gia vào đoàn Cayo
Confites và gần như tham chiến thực sự. Cần nhớ là trong đoàn viễn chinh
khi ấy có rất nhiều kẻ thù của tôi, mặc dù vậy tôi vẫn đăng ký tham gia -
đơn giản là vì tôi là Chủ tịch Ủy ban Dân chủ cho Dominica. Chúng ta đã
nói qua chút ít về chuyện này. Đằng sau đó là cả một câu chuyện dài, về
Cuộc viễn chinh được tổ chức và vũ trang như thế nào, ai đứng ra tổ chức,
và khi nào thì tất cả những công việc đó được hoàn thành. Thời điểm là
năm 1947. Chiến tranh thế giới thứ 2 vừa kết thúc; Trujillo đã nắm quyền
được vài năm, và các sinh viên Cuba đều hết sức căm phẫn ông ta.
Vậy từ chuyến phiêu lưu đó ông có rút ra được chút kinh nghiệm
quân sự nào không?
Tuyệt đối không có gì đáng gọi là giá trị về mặt chiến thuật hay chiến
lược cả.
Đó là chưa kể cuộc viễn chinh hoàn toàn không đi đến đâu.
Chuyện cũng khá dài. Ông có biết họ đã tuyển mộ 1000 người như
thế nào không? Họ cứ chọn bừa trên phố.
Những người đó là vô sản lưu manh à?
Hừm, thật ra nếu là vô sản lưu manh nhưng được tổ chức và huấn
luyện bài bản thì đã tốt. Tôi không muốn dùng từ này một cách miệt thị
[95]
. Nhưng quả thật họ thiếu sự chuẩn bị về chính trị tư tưởng, nói chung
là hoàn toàn mù tịt về động cơ chính trị. Bài học quan trọng nhất mà tôi rút
ra từ cuộc Viễn chinh Cayo Confites là làm thế nào để tránh tổ chức lên một
lực lượng như vậy, cùng với đó là cách lựa chọn người.
Ít nhất thì điều đó cũng giúp ông tránh được những sai lầm về sau.
Ngay từ hồi ấy tôi đã suy nghĩ về một cuộc chiến tranh du kích như
tôi đã đề cập, còn trong đoàn Viễn chinh Cayo Confites của chúng tôi khi
đó là một đội quân bát nháo, không thể gọi là một đội quân đúng nghĩa.
Trong khi đối phương thậm chí còn có cả máy bay chiến đấu phản lực, vậy
mà những người lãnh đạo cuộc viễn chinh lại nghĩ, “Chà, chúng ta sẽ đổ
quân lên bờ biển Santo Domingo (tức là Thủ đô của Cộng hòa Dominica)”,
