Tôi đã tự mình huấn luyện cho những đơn vị nữ đó, và tinh thần cũng
như hiệu quả chiến đấu của họ phải nói là hơn cả tuyệt vời, còn hơn cả nam
giới, tôi không hề nói đùa đâu. Và họ tham gia chiến đấu hẳn hoi, chứ
không phải là làm những công việc văn phòng lặt vặt. Đây không phải là lời
đãi bôi để lấy lòng phụ nữ, mà là sự thật.
Và ông có nghĩ rằng Cuba không côn là một xã hội trọng nam
khinh nữ?
Đến hôm nay chúng tôi có thể tự hào nói rằng chúng tôi là quốc gia ít
trọng nam khinh nữ nhất, nếu như không phải trên thế giới, thì ít nhất cũng
là ở bán cầu Tây này. Chúng tôi đã xây dựng thành công một nền văn hóa
mới trên cơ sở của sự bình đẳng và tôn trọng, một điều mà õng khó có thể
tìm thấy trong nhiều xã hội khác trên thế giới hiện nay.
Tôi thực sự không hề muốn so sánh hiện tại với trước đây, vì quả thật
chúng tôi thừa hưởng hủ tục trọng nam khinh nữ từ lịch sử, và chúng tôi
cũng ý thức rõ hủ tục đó vẫn còn ăn sâu và được lưu truyền như thế nào
trong các xã hội Tư bản Chủ nghĩa. Tư tưởng trọng nam khinh nữ là một di
sản của quá khứ, và khi đó chúng tôi còn rất ấu trĩ. Nhưng bản thân tôi ngay
từ đầu đã có quan niệm hoàn toàn khác - mà tiêu biểu là những Trung đội
nữ trong vùng núi Sierra do chính tôi thành lập. Ngay từ đầu tôi đã có quan
điểm khác (với toàn xã hội). Tôi chủ trương đoàn kết giới, vì tôi đã tận mắt
chứng kiến cảnh phụ nữ bị bóc lột và phân biệt đối xử một cách tàn tệ trong
xã hội trước đây.
Nhưng, vâng, chúng tôi vẫn sẵn sàng đón nhận bất kỳ lời đánh giá
nào liên quan đến vấn đề này. Tôi không thể khẳng định rằng tư tưởng trọng
nam khinh nữ ở Cuba đã hoàn toàn thuộc về quá khứ, nhưng dù sao cũng đã
có sự khác biệt cực kỳ lớn lao so với những gì xảy ra trong những năm đầu
tiên của Cách mạng mà ông vừa nhắc tới và tôi cũng đã trình bày một cách
hoàn toàn trung thực tình hình thực tế k đó là như thế nào, và chúng tôi
thẳng thắn nhận trách nhiệm - thật đáng xấu hổ là khi đó trình độ văn hóa
chung còn rất thấp, những điều kiện hoàn cảnh cũng không thật sự thuận lọi
cho việc ngăn chặn các biểu hiện kỳ thị và phân biệt đối xử đầy bất công
