để thảo một Hiến pháp cho nước Ấn tương lai. Một mặt khác, để chuộc lòng
tin cẩn của dân, ông thả thêm nhiều đảng viện Đảng Quốc Hội nữa, và xử
một cách rất nhân nhượng mấy tướng lĩnh người Ấn đã làm phản theo Nhật
ngày xưa.
Những cuộc tuyển cử vào Hội nghị lập hiến không đi đến đâu, vì Đảng
Quốc Hội chiếm hết phần nửa các ghế và Liên Đoàn Hồi Giáo phần nửa ghế
khác. Thế là hai bên đều mạnh.
Và không sao thỏa hiệp được cùng nhau.
Tình hình càng ngày càng căng thẳng.
Để giải quyết tình thế, Thủ Tướng Attlee phái sang Ấn một phái đoàn
Chính phủ gồm Lord P. Lawrence, bộ trưởng Ấn Độ Vụ, Sir Stafford Cripps
tổng trưởng thương mại và Albert V.Alexander để nghiên cứu về thể thức
giải phóng Ấn Độ.
Phái đoàn tới New Delhi ngày 24 tháng 3 và tiếp xúc ngay với các lãnh
tụ Ấn, Cam-Địa cùng dự các cuộc thảo luận. Sau mấy tuần ròng rã không đi
tới kết quả nào cụ thể, phái đoàn yêu cầu Đảng Quốc Hội và Liên Đoàn Hội
Giáo mỗi bên gửi 4 đại biểu đến Simla để họp bàn. Nehru và Yinnah vẫn
không sao đi tới được một thảo hiệp. Cuối cùng Cam-Địa yêu cầu phái đoàn
đề nghị một chương trình thỏa hiệp hai bên vậy.
Phái đoàn xem xét tình thế ra sao ?
Nhận xét rằng tại miền Tây Bắc xứ Pakistan, thiểu số dân Ấn lên tới
37.90% dân số, tại miền Đông Bắc thiểu số đó lên tới 48.31%. Trong khi đó
thì có 20 triệu người Hồi trên đất Ấn. Vậy yêu sách của Liên Đoàn Hồi Giáo
đối lập một nước Pakistan độc lập không giải quyết nổi vấn đề dân tộc thiểu
số.
Chỉ có cách là lập một xứ Pakistan nhỏ có riêng dân Hồi ; như thế
không những Liên Đoàn Hồi Giáo không chịu, mà còn phải cắt đôi tỉnh
Pundjab, Bengale và Assam để chia cho 2 nước. Nhưng tỉnh Pundjab, và
tỉnh Bengale lại là những nơi dân cư có tính cách duy nhất bởi một nền lịch
sử và tín ngưỡng chung. Vậy sự chia rẽ như thế không hợp lẽ phải.
