CHƯƠNG 3 : DU HỌC TẠI ANH-QUỐC
BÂY giờ cậu bé Cam-Địa đã thành một thanh niên.Trên bức ảnh cậu
chụp năm 1888, ít lâu sau khi cậu tới Luân-Đôn, người ta nhận thấy một
chàng thanh niên vẻ mặt hơi buồn, hình như sợ hãi lo âu trước quãng đường
đời đầy chông gai phải vượt, nhưng tai to, trán vuông, mũi gô, cằm nở, tỏ ra
vẻ không kém ý chí cương quyết hiên ngang.
Cam-Địa rất chăm chú đến sự ăn mặc. Chàng rẽ giữa, đường ngôi thẳng
tắp, mái tóc chải bóng mượt. Áo quần lúc nào cũng đứng đắn, cổ cồn, măng-
xét trắng tinh. Chàng học khiêu-vũ, phớt qua một chút âm-nhạc, và tập cách
giao-thiệp, ăn nói, cùng khoa hùng biện.
Cam-Địa ưa sống trong sự tiện nghi, thoải mái. Tuy nhiên, chàng
cương quyết giữ lời hứa đối với bà mẹ là không uống rượu, không ăn thịt.
Chàng tìm được một tiệm bán toàn đồ rau ở Farrington Street, cạnh Fleet
Street, không xa nơi chàng học lắm. Sự ăn uống thanh đạm làm cho chàng
quen tính tằn tiện. Chàng có một quyển sổ ghi rõ những số tiền chi cho các
khoản ăn, mặc, giải trí, xe pháo, v.v…
Rồi thì nhìn cảnh thiếu thốn của những người đồng hương nghèo cố
gắng theo học ở Luân-Đôn, chàng thấy hối hận là đã tiêu huy-hoắc tiền nhà.
Chàng liền trả tòa nhà mới thuê, dọn đến ở một căn buồng như mọi sinh-
viên khác. Chàng viết thư về nhà xin đừng gửi hoa quả bánh trái nữa kẻo
tốn. Trứng gà chàng cũng không ăn, không phải vì sợ tốn, nhưng vì chàng
cho là trứng rồi cũng nở ra gà, ăn trứng tức cũng như ăn thịt vậy.
Năm 1890, Cam-Địa sang du lịch nước Pháp vào dịp hội chợ Ba-Lê.
Việc trước tiên của chàng là tìm đến một tiệm ăn chay có tiếng ở tầng lầu
thứ nhất của tháp Eiffel. Chàng không thưởng-thức cái công trình mỹ thuật
này lắm. Chàng cho đó chỉ là một tòa tháp đồ sộ chứ chẳng đẹp đẽ gì.
Gandhi cũng không chú ý nhiều đến những cảnh hoa-lệ của kinh đô Ánh
Sáng huy hoàng. Nhưng chàng say mê nhìn ngắm những nhà thờ cổ ở Ba-
Lê, nhất là Nhà Thờ Đức Bà « chạm trổ tinh vi như một công-trình điêu-
khắc tuyệt-tác ».
