CHƯƠNG 15 : CÔNG TRƯỜNG ĐẪM MÁU
DÂN chúng, cũng như người Anh, đều hiểu rõ tính cách quan trọng của
mỗi cuộc tổng đình công bãi thị như Cam-Địa đang hô hào. Ý kiến của
Cam-Địa trong khoảnh-khắc lan tràn khắp đất Ấn. Dân chúng ưa những
cuộc biểu tình, vì cái cảm giác được ủng hộ bởi hàng trăm triệu người, trong
lúc này đang cùng mình tranh đấu cho một lý tưởng chung, đem lại cho mỗi
người lòng tin tưởng mãnh liệt ở cái sức mạnh thần bí đang lên men, để rồi
bộc phát ra, hòa hợp với muôn ngàn sức mạnh khác thành một sức mạnh gì
ghê gớm xô đẩy những đám quần chúng cồn lên như sóng biển, tưởng chừng
nếu một mệnh lệnh được phát ra, thì một cái thác lũ ấy đổ vào đâu, ắt là
thành quách, hay súng đạn gươm dao cũng bị băng đi mất tích.
Người Anh không những sợ hãi cái biển người cuồng dại ấy, mà còn sợ
cả đến bộ mặt ôn hòa của những cuộc phản kháng cộng đồng. Có ai đi qua
những thành-phố Ấn trong thời tranh đấu của Cam-Địa mới biết là lòng dân,
một khi đã muốn, có thể thúc đẩy được từng đoàn người thản nhiên ca hát
mà đi vào luồng đạn, hay là khiến được cả một bức màn bao trùm từng đô
thị dưới bầu không khí im lìm chết chóc.
Cuộc tổng đình công bãi thị làm tê liệt hết thẩy mọi hoạt động kinh-tế ;
những thành-phố chết chứng tỏ người Ấn biết nghe theo tiếng gọi của Tổ-
Quốc họ, mà tẩy chay hết thẩy những cái gì họ cho là có liên lạc với bọn
người thống-trị. Nhưng muốn cho cái sức mạnh tiềm-tàng trong tinh thần họ
bột phát được ra ngoài, cần phải giúp cho họ tìm thấy lòng tự tin. Điều-kiện
đó, Cam-Địa đã mang lại cho họ. Cũng như ở Champaran, ông đã giúp cho
bọn tá điền lĩnh hội được khả-năng tinh thần của họ, mà rũ bỏ được nỗi sợ
hãi vô lý của họ trước người Anh.
Trước tiên, Cam-Địa hãy sửa soạn dư-luận. Ông kêu gọi Phó Vương
Anh nhận định chân ý nghĩa của phong-trào bất hợp-tác ông sắp phát động.
Cuộc tranh đấu của ông không ngoài mục đích giúp thêm một viên gạch vào
công trình sửa đổi lại quan-điểm chính-trị, cùng là dẫn linh hồn từ con
đường sai lạc đã vào lầm, trở về với bản ngã toàn thiện của con người, khi
