cũng như đưa hạm đội của họ đi rạch nát mặt nước tất cả các đại dương
không?
Điều làm cho các giới lãnh đạo Anh khó chịu nhất là không làm thế
nào tước từ móng vuốt của Bô-na-pác được một trong những mảnh đất
châu Âu, mà Bô-na-pác đã chiếm. Nước Bỉ và Hà Lan, nước ý, tả ngạn
sông Ranh và xứ Pi-ê-mông còn là những đất đai trực thuộc Bô-na-pác,
toàn miền Tây Đức từ nay trở đi là miếng mồi ngon của ông ta. Tất cả
những nước phụ thuộc hoặc nước nửa phụ thuộc ấy, mà quyền lực của Bô-
na-pác trùm lên trực tiếp hoặc gián tiếp, đều đã không còn là thị trường của
Anh để nhập cảng sản phẩm công nghiệp Anh cũng như nhập cảng sản
phẩm thuộc địa Anh. Mọi cố gắng của các viên đại diện toàn quyền Anh ở
A-miêng nhằm đặt cơ sở cho một hiệp ước thương mại, dù chỉ có lợi chút
đỉnh cho Anh, đều toi công. Lại càng không phải là vấn đề mở cửa thị
trường nội địa béo bở của Pháp, chắc chắn như vậy, Vì thị trường ấy vẫn bị
phong toả chặt chẽ y như trước thời Bô-na-pác . Và ngoài ra, riêng về mặt
quân sự và chính trị mà nói, nền an ninh của nước Anh thật như trứng để
đầu đằng trước những cuộc tiến công của nước Pháp. Giờ phút nào còn là
chủ nước Bỉ, Hà Lan thì Bô-na-pác còn luôn nhắc lại câu: "Ăng-ve là một
khẩu súng đã lên đạn chĩa vào tim nước Anh".
Hoà ước A-miêng không thể tồn tại lâu dài được, vì nước Anh đã cảm
thấy không thể chịu thất bại đến mức độ ấy được. Nhưng ở Pa-ri và ở các
tỉnh, khi được tin ký hiệp ước A-miêng, mọi người tỏ ra rất hài lòng. Họ
cho rằng kẻ thù đáng sợ nhất, giàu có nhất, hăng nhất và không đội trời
chung nhất đã cam chịu thất bại, nó đã phải công nhận tất cả các nước mà
Bô-na-pác đã chiếm. Cuộc chiến tranh trường kỳ và gian khổ với châu Âu
đã chấm dứt bằng một thắng lợi hoàn toàn trên mọi mặt trận.
V
