mới là Đu-gô-mi-ê đã cho phép Bô-na-pác thực hiện kế hoạch. Sau khi đã
bố trí pháo theo ý đã định sẵn từ lâu và sau một trận pháo hỏa kinh khủng,
Bô-na-pác liều mạng dẫn đầu binh sĩ xung phong đánh chiếm điểm cao E-
ghi-ét để bảo vệ cửa biển và bắt đầu mở đợt bắn phá hạm đội Anh.
Sau hai ngày pháo kích ác liệt, ngày 17 tháng 12, 7.000 quân cộng hoà
xung phong đánh chiếm các pháo đài, nhưng đã bị đánh lui sau một trận
kịch chiến. Nhưng Bô-na-pác đã kịp thời đến tiếp ứng cùng với một đội
quân dự bị và nhờ vậy đã quyết định thắng lợi. Ngày hôm sau, tất cả những
kẻ được quân Anh thoả thuận cho rút xuống tàu bắt đầu lũ lượt chạy trốn
khỏi thành phố. Thành Tu-lông đầu hàng không điều kiện, quân đội cộng
hoà tiến vào thành phố. Hạm đội Anh đã rút được ra khỏi.
Sau trận chiến thằng này, tướng Đuy-tin báo cáo về Bộ chiến tranh ở Pa-ri
rằng, ông ta không đủ chữ để nói hết công trạng của Bô-na-pác. Ông ta nói
về Bô-na-pác rằng đó là người vừa tài giỏi vừa thông minh và còn là người
có thừa những đặc tính cần có. Đuy-tin còn nói thêm rằng những cái đó chỉ
mới mô tả được phần nào người sĩ quan hiếm có ấy. Đuy-tin nhiệt liệt tiến
cử Bô-na-pác với bộ trưởng và đề nghị trọng dụng Bô-na-pác vì lợi ích của
nền Cộng hoà. Trong hàng ngũ quân đội ở Tu-lông, vai trò quan trọng cảu
Bô-na-pác trong việc bố trí các khẩu pháo, tài chỉ huy cuộc vây thành và
trận pháo hoả cũng như biết tiến công vào lúc quyết định đã được tất cả
mọi người công nhận.
Chiến công ấy, trận đánh đầu tiên mà Na-pô-lê-ông chỉ huy và thu
được thắng lợi, diễn ra ngày 17 tháng 12 năm 1793. Từ ngày đánh chiếm
thành Tu-lông đến ngày 18 tháng 6 năm 1815, ngày mà hoàng đế thua trận
rút khỏi chiến trường Oa-téc-lô đầy xác chết, là một sự nghiệp lâu dài và
đẫm máu, kéo dài trong suốt 22 năm trời (có những lúc gián đoạn). Và sự
nghiệp đó đã được nghiên cứu cẩn thận trong suốt thời kỳ chiến tranh giải
phóng dân tộc ở châu Âu, và những bài học của nó, cho đến tận bây giờ,
vẫn còn là đối tượng của một sự nghiên cứu có hệ thống.
Trong suốt đời mình, Na-pô-lê-ông đã đánh cả thảy 60 trận lớn, nhỏ
(nhiều hơn cả tổng số những trận của A-lếch-xan Ma-xê-đoan, An-ni-ban,
Xê-da và Xu-vô-rốp cộng lại) và số quân đã tham gia vào các trận đánh đó
