đã từng đàn áp man rợ những người Gia-cô-banh và thủ tiêu mọi dấu tích
của quyền tự do chính trị. Tất cả những cái đó đều là sự thật. Tuy vậy, trong
18 tháng đầu của cuộc xung đột ấy, giữa nước Anh bị cô lập với nước Pháp
của Na-pô-lê-ông, có chỗ rất đáng lo ngại.
Sau khi đã phấn khởi đón chào hoà ước A-miêng, trong vài ba tháng,
gia cấp tư sản thương nghiệp và công nghiệp Anh tin chắc rằng - như trên
đã nói - Bô-na-pác không muốn ký kết, bằng bất kỳ giá nào, một hiệp ước
thương mại với nước Anh và sẽ không cho hàng hoá Anh nhập vào Pháp,
cũng như vào các nước châu Âu thuộc quyền Bô-na-pác. Còn như bọn quý
tộc, chúng mong muốn chiến tranh một cách có ý thức đầy đủ, vì nếu
không có chiến tranh thì chúng phải ưng thuận một cuộc cải cách tuyển cử
đến tận gốc, có lợi cho giai cấp tư sản, hoặc phải đương đầu với một cuộc
đấu tranh ở trong nước kéo dài và cực kỳ nguy hiểm. Đó là một thực tế hiển
nhiên, không thể chối cãi được. Vả lại, cái ám ảnh kinh khủng của phong
trào thợ thuyền cũng làm cho giai cấp đang sắp sửa lao vào cuộc tử chiến
ấy phải lo sợ.
Uy-liêm Pít dốc tất cả tâm lực vào việc ngăn cuộc đổ bộ của Na-pô-
lê-ông lên bờ biển nước Anh.
Trước hết, Na-pô-lê-ông đã đánh chiếm Ha-nô-vrơ, một quốc gia lớn ở
Đức và là đất đai của riêng vua Anh, đồng thời ở đấy, vua Anh có quyền
tuyển cử hoàng đế Đức. Sau đó, Na-pô-lê-ông đã hạ lệnh chiếm đóng một
số căn cứ khác nhau ở miền nam nước ý, những nơi mà trước đây quân đội
Pháp còn chưa tới. Na-pô-lê-ông chỉ thị cho Hà Lan và Tây Ban Nha phải
để hạm đội và quân đội của họ cho Pháp điều động. Đồng thời có lệnh tịch
thu hàng hoá của Anh trong tất cả các nước chư hầu; bắt tất cả những người
Anh ở Pháp và giam giữ cho đến khi nào ký hoà ước với Anh. Rồi Na-pô-
lê-ông đã tiến hành xây dựng một trại lính lớn ở Bu-lô-nhơ, đối diện với bờ
biển nước Anh, nơi tập trung lực lượng rất lớn nhằm đổ bộ sang Anh. Na-
pô-lê-ông chỉ cần ba ngày sương mù là làm chủ được Luân Đôn, trụ sở
Quốc hội và nhà Ngân hàng Anh, Na-pô-lê-ông đã nói như vậy vào tháng 6
năm 1803, tức là một tháng sau khi chiến tranh bùng nổ. Công việc chuẩn
bị xây dựng trại lính Bu-lô-nhơ được xúc tiến hết sức khẩn trương vào năm
