phán đoán nhạy bén của người lính tìm ra trong nháy mắt phương sách
thoát khỏi một tình huống bế tắc, tinh thần ngoan cường chiến đấu khi cần
thiết, và nhất là Na-pô-lê-ông tập cho họ đoán được ý định của mình khi chỉ
nói nửa lời và sau đó tự họ thực hiện lấy. Tài chiến lược của Na-pô-lê-ông
đã tạo cho các thống chế thành những người chấp hành hết sức chính xác ý
định của mình mà không làm mất tính năng động độc lập của họ trên chiến
trường. Một tay kiếm mù chữ và thật thà như Lơ-phe-vrơ, người quý phái
lạnh lùng và nghiêm khắc như Đa-vu, người kỵ binh hăng hái như Muy-ra,
nhà đồ bản và sĩ quan tham mưu có thiên tài như Béc-ti-ê, tất cả đều là
những nhà binh pháp xuất chúng và đầy sáng tạo. Những nhân vật như Nay
hay Lan-nơ, về phương diện ấy, cũng không thua kém gì Béc-na-đốt quỷ
quyết và lo xa, Mát-xê-na làm việc có phương pháp, hoặc Mác-mông khô
khan và thận trọng. Thật vậy, đối với họ, lòng dũng cảm cá nhân được coi
là tuyệt đối cần thiết vì bản thân họ phải làm gương. Họ đã nêu tấm gương
dũng cảm chiến đấu hết sức đặc biệt. Một lần, khi được người ta khen ngợi
mình vì đã bao phen dũng cảm dẫn đầu kỵ binh làm nhiệm vụ, Lan-nơ đã
thốt lên một cách buồn bực: "Một người kỵ binh mà chưa 30 tuổi chưa chết
thì chưa phải là một người kỵ binh". Lúc đó Lan-nơ 34 tuổi, và hai năm
sau, Lan-nơ bị một viên trái phá giết chết ở chiến trường. Lan-nơ không
những là một người kỵ binh quả cảm mà còn là một tướng tài. Những
người phù tá đã được Na-pô-lê-ông tuyển lựa và cất nhắc lên hàng đầu là
những người như vậy.
Năm 1805, khi mở màn cuộc chiến tranh chống lại khối liên minh
quân sự thứ ba, họ hãy còn gần đủ mặt. Chỉ thiếu Đơ-xe đã tử trận ở Ma-
ren-gô. Một người nữa vắng mặt, người mà Na-pô-lê-ông coi trọng như
những người khác: đó là Mo-rô bị phát vãng, đang sống ở châu Mỹ. Na-pô-
lê-ông, với thiên tài rực rỡ của mình, đã đứng đầu một quân đội như vậy
đó, và được giúp việc bởi những trợ thủ như vậy đó.
Quân đoàn của Xun và của Lan-nơ, cũng như vậy kỵ binh của Muy-ra
đã vượt qua sông Đa-nuýp và bất ngờ đột kích vào sau lưng quân của Mắc.
Thấy tình hình nguy khốn, một bộ phận quân áo chạy thoát được về phía
đông, nhưng đại bộ phận bị Nây dồn vào Un-mơ. Xung quanh Mắc, vòng
