giai cấp quý tộc những niềm hy vọng hình như đã bị tiêu tan: bọn bảo
hoàng ngỡ rằng thời cơ của chúng đã đến. Nhưng chúng đã tính lầm. Sau
khi dập tắt phong trào của quảng đại quần chúng, giai cấp tư sản đã không
tước vũ khí của các khu thợ thuyền ở ngoại ô, vì như vậy sẽ tạo điều kiện
thắng lợi cho kẻ đang âm mưu lên ngôi vua nước Pháp, đó là bá tước xứ
Prô-văng, em trai vua Lu-i XVI đã chết trên máy chém. Giai cấp hữu sản
Pháp có quan tâm gì đến chính thể cộng hoà, nhưng họ lại quan tâm nhiều
đến cái mà cuộc cách mạng tư sản đã mang lại cho họ. Bọn bảo hoàng
không muốn hiểu và cũng không thể hiểu những việc đã xảy ra vào những
năm 1789-1795, không muốn và không thể hiểu được rằng chế độ phong
kiến đã sụp đổ và không bao giờ trở lại nữa, rằng kỷ nguyên của chủ nghĩa
tư bản đã mở ra, rằng cuộc cách mạng tư sản đã đào khoét một vực sâu
không thể vượt qua được giữa thời kỳ cũ và thời kỳ mới của lịch sử nước
Pháp, và những tư tưởng phục hưng của bọn chúng là rất xa lạ đối với đại
đa số trong giai cấp tư sản thành thị và nông thôn.
Những lời đòi trừng phạt nghiêm khắc những người đã tham gia cách
mạng không ngớt nổi lên trong những nơi tụ bạ của bọn xuất dương có thế
lực ở Luân Đôn, ở Cô-blăng, ở Mi-tô, ở Hăm-bua, ở Rôm. Sau vụ bạo động
Tháng Đồng cỏ và những tiếng nổ hung ác của khủng bố trắng, chúng nhắc
lại với một niềm hân hoan đầy ác ý rằng "bọn kẻ cướp Pa-ri" đã bắt đầu
chém giết lẫn nhau kịch liệt và rồi nhất định phái bảo hoàng sẽ chụp đánh
bọn họ để nhanh chóng treo cổ tất cả bọn họ - bọn Tháng Nóng và bọn
"Núi" còn sót lại. Cái âm mưu ngu muội toan kéo lùi bước đi của lịch sử đã
làm thui chột mọi ước mộng và đã dẫn mưu đồ của bọn bảo hoàng đến thất
bại. Công bằng mà nói, người ta có thể kết tội và coi tất cả bọn Gia-liêng,
Phrê-rông, Buốc-đông, Boát-xy Đăng-glát, Ba-ra- những kẻ đã lật đổ nền
chuyên chính Gia-cô-banh và ngày 9 Tháng Nóng và đã đàn áp cuộc bạo
động đáng sợ của "những người không quần chẽn" 1 vào bốn ngày đầu
Tháng Đồng cỏ - là những kẻ gian manh, những con thú vật ích kỷ, những
tên tàn bạo hung ác, những quân vô sỉ, nhưng đứng trước bọn bảo hoàng họ
đã tỏ ra không khiếp nhược. Khi được Uy-liêm Pít tích cực giúp đỡ, bọn
bảo hoàng đã vội vã tổ chức cho bọn quý tộc lưu vong đổ bộ vào Quy-
