Trong chàng thanh niên tư lự và cau có ấy, điểm đặc bi ệt đã chinh
phục được Ba-ra và những nhà lãnh đạo khác là sự bình tĩnh hoàn toàn và
tài quyết định nhanh chóng; với những đức tính đó, Bô-na-pác đã dùng một
phương thức tác chiến mà cho đến tận lúc đó vẫn ít ai dùng tới, đó là dùng
đại bác bắn vào giữa đám đông ở ngay trong thành phố. Về phương pháp
đè bẹp những hoạt động ở đường phố ấy thì Bô-na-pác chính là tiền thân
chính thống và trực tiếp của Ni-cô-la đệ nhất, vì Ni-cô-la là người đã tái
diễn lại chiến công này vào ngày 14 tháng 12 năm 1825, duy chỉ có khác là
với bản chất đạo đức giả của mình, Sa hoàng đã tuyên bố rằng ông ta đã hãi
hùng toan không dùng biện pháp đó, nhưng những lời khẩn khoản của
hoàng tử Vát-xin-xi-cốp đã thắng được đức độ và lòng nhân đạo gương
mẫu của ông ta. Còn như Bô-na-pác thì không hề nghĩ đến thanh minh hoặc
đổ trách nhiệm đó cho người khác. Bọn nổi loạn có trên 24.000 người vũ
trang, trong khi đó Bô-na-pác có chưa đầy 6.000 người, nghĩa là bốn lần ít
hơn. Ngoài đại bác ra, không còn hy vọng nào khác và Bô-na-pác đã đưa
đại bác ra trận. Khi đã không thể tránh được cuộc chiến đấu thì phải đánh
thắng bằng bất cứ giá nào. Na-pô-lê-ông đã luôn theo đúng quy tắc ấy một
cách tuyệt đối. Na-pô-lê-ông không thích tiêu phí đạn đại bác, nhưng chỗ
nào mà đạn giúp ích được thì Na-pô-lê-ông lại không bao giờ dè xẻn chút
nào. Ngày 16 Tháng Hái nho, Na-pô-lê-ông đã không tiết kiệm đạn trái
phá, bởi vậy, tiền đình nhà thờ Thánh Rốc đã nhầy nhụa một đống thịt nát
đẫm máu.
Tính chất kiên quyết triệt để trong chiến đấu là một trong những đặc
điểm của Na-pô-lê-ông. Trong Na-pô-lê-ông có hai con người, một do lý trí
thống trị, một do tình cảm thống trị. Không nên để cho người ta tưởng rằng
Na-pô-lê-ông không có một trái tim nhạy cảm như những người khác. Theo
Na-pô-lê-ông thì ông ta cũng là người có một tấm lòng khá tốt. Nhưng
ngay từ thời niên thiếu, Na-pô-lê-ông đã cố gắng làm cho sợi dây tình cảm
ấy trở thành câm lặng và hiện nay thì nó chẳng còn rung lên được một tiếng
nào nữa, trong những phút thành khẩn rất hiếm có, Na-pô-lê-ông đã nói
như vậy với Rô-đrê, một trong những người được Na-pô-lê-ông ưa mến.
Khi phải tiêu diệt mọi kẻ thù dám táo bạo ngang nhiên khai chiến với Na-
