báo cho biết trước là hàng lậu của Anh không những lọt vào các nước châu
Âu đã bị quy phục mà còn lọt vào tận nước Pháp, vào các "quận cũ" của đế
quốc rộng lớn của Na-pô-lê-ông, và các hàng lậu đó đi từ những "bờ biển
phía bắc" của lục địa châu Âu vào (Sở lưu trữ Quốc gia năm thứ IV, 1318,
số 62. Báo cáo của bộ trưởng Bộ Nội vụ, ngày 7 tháng 5 năm 1810)
Trong suốt đời mình, cặp mắt của Na-pô-lê-ông đã thường xuyên chao
đảo, khi thì hướng về rặng núi An-pơ, khi về Viên hoặc Béc-lin, hoặc Ma-
đrít, nhưng cho đến cuộc ngừng chiến đầu tiên của những cuộc chiến tranh
ở châu Âu thì cặp mắt ấy đã chẳng nhìn ngó sang Luân Đôn; lúc này đây,
cặp mắt chằng chằng hướng về Luân Đôn ấy đã bắt đầu rời bỏ Luân Đôn để
nhìn sang phía cái kinh thành xa xăm nhất của châu Âu. "Những bờ biển
phía bắc" kia đặt dưới quyền của tên Hy Lạp xảo quyệt của cái đế quốc La
Mã suy tàn kia, tức là Nga Sa hoàng... Nên từ bỏ chiến tranh với nước Anh,
từ bỏ thắng lợi đã gần tới nơi, từ bỏ việc tiêu diệt quyền lực kinh tế của
nước Anh hay nên tóm cổ A-lếch-xan và buộc hắn phải nhớ lại những điều
đã cam kết ở Tin-dít? Đó là vấn đề mà Na-pô-lê-ông đã bắt đầu đặt ra từ
năm 1810 (Thật ra, ngay từ năm 1810, Na-pô-lê-ông đã ra lệnh sưu tầm
những tác phẩm trong đó có tài liệu về lịch sử và những đặc điểm của nước
Nga)
Căn cứ vào những lời của Na-pô-lê-ông thỉnh thoảng nói lộ ra và qua
những tin tức sơ sài của đám cận thần của ông ta thì, ngay từ mùa thu năm
1810, Na-pô-lê-ông đã bắt đầu tập làm quen với cái ý nghĩ là chỉ có ở Mát-
xcơ-va mới có thể giáng một đòn quyết định và sấm sét vào đầu người Anh,
một địch thủ ghê gớm, bất trị và dai dẳng, một địch thủ mà Na-pô-lê-ông đã
không thể thắng nổi họ ở Cai-rô, Mi-lan, Viên, Béc-lin hay Ma-đrít. Tháng
này qua tháng khác, ý định đó ngày càng ăn sâu trong đầu óc Na-pô-lê-ông.
Đại quân tiến vào Mát-xcơ-va, đó sẽ là sự đầu hàng của A-lếch-xan,
đó sẽ là sự thi hành toàn bộ và đúng đắn cuộc phong tỏa lục địa, và như vậy
là chiến thắng nước Anh, là chấm dứt chiến tranh, là chấm dứt khủng
hoảng, là chấm dứt nạn thất nghiệp, là củng cố nền đế chính hoàn cầu cả ở
