Viện Đốc chính chấp thuận ký hòa ước, chỉ còn lo chưa biết chọn ai để
đi đàm phán. Nhưng trong khi Viện Đốc chính suy nghĩ và khi người được
chọn là Clắc-cơ bắt đầu lên đường đến đại bản doanh của Bô-na-pác thì
viên tướng chiến thắng ấy đã ký xong hiệp ước đình chiến Lê-ô-ben.
Ngay từ buổi đầu của cuộc đàm phán Lê-ô-ben, Bô-na-pác đã giải quyết
xong với Rôm. Giáo hoàng Pi VI, kẻ thù điên cuồng của cách mạng Pháp,
coi "viên tướng của Tháng Hái nho" như một tên tay sai của địa ngục, vì
Bô-na-pác đã được thăng làm tổng chỉ huy để thưởng công đã diệt trừ được
bọn bảo hoàng sùng đạo ngày 13 Tháng Hái nho và giáo hoàng đã hết sức
giúp đỡ nước áo trong cuộc chiến đấu gian khổ. Ngay sau khi Vua-mơ-de
nộp thành Măng-tu cho người Pháp cùng với 13.000 quân và hàng trăm
khẩu pháo, ngay sau khi Bô-na-pác có thể rút được số quân vây thành ra thì
Bô-na-pác liền mở một cuộc tiến công vào đất đai của toà thánh.
Quân đội của giáo hoàng bị tan vỡ ngay từ trận đầu tiên và tháo chạy
nhanh đến nỗi tướng Duy-nô, do Bô-na-pác cử đi truy kích, đã phải mất hai
giờ mới đuổi kịp: Duy-nô chém giết ngay một phần và bắt số còn lại làm tù
binh. Rồi các thành phố lần lượt đầu hàng Bô-na-pác không một chút kháng
cự. Bô-na-pác cướp hết những gì có giá trị: tiền bạc, kim cương, tranh, bát
đĩa quí giá. Cũng như ở miền bắc nước ý, các thành phố, nhà tu, kho tàng
của những ngôi nhà thờ cổ đã mang lại cho Bô-na-pác một nguồn chiến lợi
phẩm lớn. Bọn nhà giàu và những nhân vật thuộc tầng lớp giáo sĩ cao cấp,
lũ lượt từng đám rời bơ thành Rôm đầy khủng khiếp, trốn chạy về phía Na-
plơ.
Giáo hoàng Pi VI, khiếp sợ rụng rời, đã viết một bức thư lời lẽ khẩn
khoản giao cho cháu là hồng y giáo chủ Mát-tê-i cùng đi với một phái đoàn
mang đến Bô-na-pác để cầu hòa. Tướng Bô-na-pác chấp nhận lời cầu xin
đó với thái độ kẻ cả và cũng cho biết ngay rằng giáo hoàng chỉ có thể đầu
hàng hoàn toàn. Hoà ước được ký vào ngày 19 tháng 2 năm 1797 ở Tô-
lăng-ti-nô với điều kiện là giáo hoàng phải nhường lại một bộ phận đất đai
khá rộng và giàu có nhất, trả một khoản đảm phụ 30 triệu phrăng vàng, nộp
những bức tranh và những pho tượng độc nhất trong các viện bảo tàng.
Những vật phẩm nghệ thuật đó cùng những vật phẩm đã vơ vét được ở Mi-
