ông đã quen nghe những câu chửi mắng như vậy nên Phu-sê vừa cúi rạp
mình cung kính vừa đáp :"Tâu bệ hạn, thần không tán thành ý kiến ấy của
bệ hạ".
Nhưng làm gì bây giờ? Nếu thắng được quân Liên minh, nghị viên sẽ
khuất phục, Phu-sê sẽ trung thành và vô hại. Bằng không, ai sẽ chôn vùi
nền đế chế? Những nghị sĩ thuộc phái tự do hay những bộ trưởng phản
nghịch? Điều đó có quan trọng gì lắm đâu.
Na-pô-lê-ông tin cậy vào Đa-vu, để Đa-vu ở lại làm toàn quyền thành
phố và làm bộ trưởng Bộ chiến tranh. Na-pô-lê-ông cũng tin cậy vào Các-
nô, con người cộng hoà cựu trào này lâu nay vẫn không chịu phục vụ kẻ
chuyên chế từng sát hại nền cộng hoà, đã đích thân đến xin phục vụ kẻ ấy
vào năm 1815, vì Các-nô coi bon Buốc-bông là cái tai hoạ ghê tởm nhất.
Na-pô-lê-ông biết một cách rất chắc chắn là khu ngoại ô thợ thuyền sẽ
không nổi dậy ở sau lưng Na-pô-lê-ông như vào năm 1814 và năm 1813,
đó cũng là lý do khuyến khích Cac-nô ra phục vụ Na-pô-lê-ông và người
Gia-cô-banh vui mừng đón chào cuộc đổ của Na-pô-lê-ông ở vùng vịnh
Giu-ăn. Na-pô-lê-ông hiểu rằng lúc này, thợ thuyền, cũng như Các-nô và
những người Gia-cô-banh ở các tỉnh, đều không nhìn Na-pô-lê-ông là một
ông hoàng đế đương bảo vệ ngôi báu của mình chống lại một kẻ khác đang
mưu toan lên ngôi, mà coi ông là người tổng chỉ huy các lực lượng vũ trang
của nước Pháp xuất thân từ cách mạng, là người đi chiến đấu bảo vệ đất
nước, chống sự can thiệp của nước ngoài, chống bọn Buốc-bông đang khôi
phục lại chế độ cũ. Trước con mắt cả thế giới, của bạn cũng như thù, người
thủ lĩnh ấy là một người thầy có một không hai trong nghệ thuật chiến
tranh, người chỉ huy thiên tài lỗi lạc nhất của mọi thời đại, một nhà chiến
lược và chiến thuật kỳ tài, không ai bì kịp. Nước Pháp và châu Âu, trước
kia đã nổi dậy chống lại người đó thì nay lưỡng lữ.
Cuộc chiến tranh cuối cùng này của Na-pô-lê-ông đã luôn luôn là đối
tượng của các cuộc tranh luận hăng say và đã thường xuyên cung cấp một
đề tài phong phú cho các công trình nghiên cứu của các nhà bác học cũng
như các sáng tác tác phẩm của các nhà văn. Hầu như mọi người dều thấy ở
