Tháng 3/1821, những cơn đau ghê gớm, mà Na-po-lê-ông đã âm thầm
chịu đựng, luôn luôn diễn ra. Từ lâu, Hoàng đế đã đoán chắc rằng mình bị
bệnh ung thư, một bệnh gia truyền đã làm cho ông là Sác Bon-na-phác
chết năm 40 tuổi.
Vấn đề này, cũng nên nhắc lại rằng khaỏng mười lăm hay hai mươi
năm gần đây, trong các tập san y tế Pháp và Đức, đã nhiều lần người ta đưa
giả thuyết là căn bệnh đã giết Na-po-lê-ông không phải là ung thư, mà là
một bệnh đặc biệt ở vùng nhiệt đới. Họ cho rằng Na-po-lê-ông đã nhiễm
bệnh này từ hồi còn trẻ, trong chiến dịch Ai-cập và Xi-ri và khi ông trở laị
vùng nhiệt đới thì bệnh lại đã phát triển.
Ngày 5/4, bác sĩ ác-nốt đã thông báo cho những người bạn đồng hành
của Na-po-lê-ông, thống chế Béc-tơ-răng và bá tước Mông-tô-lông, rằng
bệnh tình của Na-po-lê-ông cố giữ tinh thần cho những người chung
quanh mình. Hoàng đế pha trò về bệnh của mình: ”Ung thư này chính là
Oa-téc-lô đã nhiễm vào bên trong phủ tạng“.
Ngày 13/4, Na-po-lê-ông đọc cho bá tước Mông-tô-lông viết chúc
thư, sau đó ông ta tự tay viết và ký vào, ngày ấy là 15/4. Trong chúc thư ấy
người ta đã đọc được những dòng chữ hiện khắc vào tấm đá cẩm thạch đặt
trên mộ Na-po-lê-ông trong điện Anh-va-lít: ”Tôi muốn hài cốt của tôi sẽ
được đặt bên bờ sông Xen, giữa lòng nhân dân Pháp mà tôi xiết bao yêu
mến“. Trong chúc thư, Na-po-lê-ông đã liệt Mác-mông, Ô-giơ-rô, Tan-lây-
răng đã to tiếng cãi lộn với Na-po-lê-ông vào hồi tháng 4/1814, La-phay-ét
thì vì đã phản đối hoàng đế ở Hạ nghị viện vào tháng 6 năm 1815. Sau này,
hai nhận xét khắc nghiệt đó không được ai thừa nhận, ngay cả những người
ở phe với hoàng đế, nhưng hoàng đế đã xác nhận sự nhơ nhuốc xấu xa của
Tan-lây-răng và Mác-mông. Trong trúc thư Na-po-lê-ông còn định đoạt cả
việc chia tài sản của mình: Cho Béc-tơ-răng 50 vạn, hầu phòng Mác-săng
40 vạn phrăng, cho mỗi người hầu hạ ông ở đảo 10 vạn phrăng, cũng như
cho Lát ca-dơ và các tướng lĩnh, quan chức khác hiện còn trên đất Pháp mà
riêng ông biết là họ vẫn trung thành ,v.v. Với ông, tới 200 triệu phrăng
vàng, một nửa cho những binh lính, sĩ quan đã từng chiến đấu dưới quyền
ông, một nửa cho các địa phương ở Pháp đã bị tổn thất vì cuộc xâm lăng
