nghị. Các Tổng tài chỉ định các thượng nghị sĩ, và các thượng nghị sĩ lại lựa
chọn các uỷ viên Hội đồng lập pháp và tư pháp, lấy trong số hàng nghìn
ứng cử viên do nhân dân bầu ra.
Bản hiến pháp mới, như ban đầu người ta đã hứa hề n, phải được nhân dân
biểu quyết. Nhưng, bỗng nhiên Na-pô-lê-ông tuyên bố bản hiến pháp sẽ
mang ra thi hành ngay, không đợi trưng cầu ý dân. Bô-na-pác nghiễm nhiên
được "bổ nhiệm" làm Tổng tài thứ nhất.
Cuộc trưng cầu ý dân tiến hành ngày 4 Tháng Tuyết (25-12-1799), với
3.011.007 phiếu thuận và 1.562 phiếu chống, đã phê chuẩn bản hiến pháp
mới và việc chỉ định ba vị Tổng tài, đứng đầu là Bô-na-pác. Quân đội cũng
bỏ phiếu, và ở một vài nơi, cuộc bầu cử đã tiến hành từng trung đoàn một,
bằng cách binh lính đồng thanh trả lời câu hỏi của người chỉ huy của họ. ở
các thành phố và ở các làng, nhân dân đi bỏ phiếu dưới con mắt kiểm soát
cẩn mật của các nhà chức trách. Vả lại, số lớn nông dân là những người
hữu sản, số lớn trong giai cấp tư sản thành thị và theo lời của những người
đương thời, ngay cả một số lớn thợ thuyền ở các thành phố lúc đố đều nhiệt
liệt ủng hộ Tổng tài thứ nhất, họ thấy ở ông ta con người đã cứu vãn nền
Cộng hoà thoát tay bọn bảo hoàng ngày 13 Tháng Hái nho và đã đẩy lùi
được sự can thiệp của nước Anh, nước áo và nước Nga đang đe doạ nước
Pháp.
Tất cả quyền hạn đều đã tập trung hết vào tay Bô-na-pác. Tất cả những
cơ quan khác chỉ còn là những cái bóng không hồn, không hề có và thậm
chí cũng không mong có chút uy quyền nào. Xi-ay-ét tưng hửng và tức tối,
nhưng Bô-na-pác đã ban thưởng cho Xi-ay-ét một món kếch xù và vĩnh
viễn gạt Xi-ay-ét ra khỏi mọi chức việc cụ thể. Bô-na-pác cần những người
phục vụ và thực hiện, chứ không cần cố vấn cũng như những nhà làm luật.
Ông ta cũng tức khắc bóp nghẹ t công luận. Bằng một nghị định ký ngày 27
Tháng Tuyết, sau việc thi hành hiến pháp Tổng tài ít lâu, Bô-na-pác hạ lệnh
đóng cửa 60 tờ báo trong số 73 tờ hiện có hồi ấy, và 13 tờ còn lại sống
được một thời gian nữa đều phải đặt dưới sự giám sát chặt chẽ của bộ
trưởng công an (chăng bao lâu chín tờ nữa bị đóng cửa, chỉ còn lại bốn).
Tính chất hữu cơ của Na-pô-lê-ông là không thể nào hình dung được một
